Gelezen: Rita Monaldi en Francesco Sorti - Imprimatur

Onder de allermooiste boeken die ik ooit las, bevindt zich zonder twijfel De naam van de roos door Umberto Eco. Niet alleen spreekt het bepaalde historische decor tot mijn verbeelding, maar de sfeer die dit middeleeuwse detectiveverhaal uitademt en de manier waarop het wordt verteld, prikkelen mijn inlevingsvermogen en fantasie ten volle. Bovendien blijft het spannend om als eigentijdse Watson mee te mogen speuren naar datgene wat verborgen moet blijven...

Een vergelijking met De naam van de roos dringt zich bij me op terwijl ik nadenk over Imprimatur (Latijn voor "het worde gedrukt"), een eveneens dikke pil, geschreven door het echtpaar en schrijversduo Rita Monaldi en Francesco Sorti.

Knechtje

Het is 2040 wanneer de Congregatie voor Zalig- en Heiligverklaringen een manuscript toegestuurd krijgt, dat onthullingen en bewijsmateriaal bevat die het doen en laten van de zaligverklaarde paus Innocentius XI in een volkomen nieuw daglicht plaatsen. Het manuscript bestaat (naast het resultaat van het nodige bronnenonderzoek daaromheen) uit de opgetekende herinneringen van en door het knechtje van herberg De Schildknaap in Rome, over gebeurtenissen die zich afspelen in 1683. Terwijl Wenen in dat jaar wordt belegerd door de Turken, christelijk Europa de adem inhoudt en alleen Innocentius XI nog redding kan brengen, overlijdt in De Schildknaap een oude, Franse edelman. Uit angst voor de pest wordt de overige gasten van de herberg een quarantaine opgelegd. Een bonte verzameling personages, onder wie de abt Atto Melani, geheim agent van Lodewijk XIV, zit vanaf dat moment voortdurend met elkaar en met zichzelf opgescheept.

Alhoewel een van de andere gasten, een Toscaanse arts, denkt dat de oude Fransman is vergiftigd en er geen vrees hoeft te zijn voor de pest, blijft het niet bij dat ene sterfgeval en worden ook de waard en een andere gast slachtoffer van een mysterieuze ziekte. Abt Melani is vast van plan deze zaak tot op de bodem uit te zoeken en roept daarbij de hulp van het knechtje van de herberg in.

Vervolgens ontvouwt zich een spannend verhaal waarin overdag veel gesprekken plaatshebben en alle actie zich vooral afspeelt tijdens de nachtelijke uren. Constant ben ik gedurende het lezen op m'n hoede voor aanwijzingen en ontdekkingen. Uiteindelijk loopt het geheim van de zwarte dood als rode draad door dit boek, zowel het beheersen van de besmetting als van de genezing van de ziekte. Een bijzondere rol is er trouwens nog weggelegd voor onze eigen stadhouder Willem III van Oranje.

Sfeer

Voor hun boek deden Monaldi en Sorti zo'n drie jaar onderzoek, onder meer in archieven in verschillende Europese landen. Dat is aan het verhaal af te lezen. Niet alleen aan de historische onderbouwing van veel feiten en gebeurtenissen daarin, maar ook aan de schrijfstijl ervan. Die laatste is namelijk op z'n zachtst gezegd gedetailleerd. Als er soep wordt gekookt, worden daarvan alle ingrediënten gegeven. En als de dokter een medicijn toedient, volgt steevast zijn uiteenzetting van de volledige bereidingswijze daarvan. Zinnen zijn rijkelijk gedecoreerd met bijvoeglijke naamwoorden en gesprekken over geloof, logica en wetenschap, astrologie en muziek gaan tot in detail.

Dit alles maakte wel dat ik compleet werd meegezogen in de tijd, in de sfeer van het verhaal en in het wel en wee van de personages. Van die laatsten is het vooral boeiend om mee te beleven hoe ze greep proberen te krijgen op hun angsten, de wereld proberen te verklaren en twijfelen over hun lotsbestemming.

Stof

Imprimatur is het eerste van wat uiteindelijk een zevental boeken moet worden. Net als dit boek deed ook het tweede, getiteld Secretum, veel stof opwaaien in Italië. Het werd zelfs eerst in Nederland uitgegeven omdat Imprimatur volgens geruchten door het Vaticaan als ongewenst werd beschouwd en de uitgave en herdruk daarvan zouden zijn tegengewerkt. Veel betere publiciteit kun je tegenwoordig niet krijgen...

Kortom: een boek waarin ik me lekker kon verliezen.

Gehoord: Gerard van Maasakkers - Lijflied

Zingen over vroeger. Zingen over Brabant. Grapjes tussendoor waarom alleen de wat oudere dames om mij heen moeten lachen. Ieder jaar wel een keer vaste prik: samen met ons moeder naar een theaterconcert van Gerard van Maasakkers. Afgelopen zaterdag getiteld Lijflied.

Hij staat op het podium als een goede vriend, als een van ons. En het is knap om dat gevoel op te roepen, want feitelijk is er weinig ons in de zaal. Toch voelt het al snel Brabants 'gezellig'. Maar na de eerste drie of vier liedjes gaat het gelukkig wel een halte verder dan zijn karakteristieke repertoire. Moeilijke onderwerpen worden namelijk niet uit de weg gegaan en dat is bepaald niet gek, want Van Maasakkers heeft een heftig jaar achter de rug.

Het overlijden van zijn moeder en het te koop zetten van het ouderlijk huis. Euthenasie en het afscheid nemen van zijn broer. Of het einde van zijn relatie, die toch nooit meer had kunnen eindigen, in Zomaar onverwacht. Heftige onderwerpen, af en toe misschien met net iets te veel drama gebracht. Maar mooi, pijnlijk helder en altijd integer verwoord.

Tussendoor is er nog genoeg baan voor vrolijke noten, zoals het bij Van Maasakkers' karakter past. Daarvoor zorgen nummers als Altijd nou, Een handvol vrienden en Hoe schoon is mijn heide, over wandelen door de natuur en ontmoetingen met senioren op de fiets.

Kortom een avond zoals je van Van Maasakkers verwacht: mooie muziek, sterke teksten, met af en toe uitschieters die je bij zullen blijven. Een knap programma, dat ondanks de vaak zware onderwerpen toch steeds licht genoeg blijft om een mooi gevoel aan over te houden. Bovendien ook muzikaal afwisselend, met luisterliedjes, blues en zelfs iets wat aan country doet denken.

Mijn persoonlijke favoriet was Hedde efkes, Lieven Heer, een klein liedje over een gesprekje met Onze Lieve Heer, over afstand nemen van de Kerk, maar niet per definitie van het geloof (overigens een liedje van zijn vorige cd).

Romantische pianomuziek
En dat laatste geeft meteen een mooi bruggetje naar de zondag daarop, toen ik met Wilma een pianoconcert bijwoonde op een bijzondere locatie: de Hervormde Kerk aan de Haven in Waalwijk. Daar speelde Misha Fomin romantische pianomuziek, met stukken van Bach, Schubert en Brahms. Of de akoestiek in de kerk Fomin nog een extra beetje hielp, dat weet ik niet, maar het klonk prachtig. Hij stak zelf in ieder geval veel concentratie en energie in zijn spel. Tegelijkertijd maakte dit, dat richting het einde het romantische er helaas wel een beetje vanaf raakte. Maar prachtig bleef het.

Gerelateerd
- Gerard van Maasakkers: Deze jongen (8 mei 2010)

Foto Hervormde Kerk: Reliwiki
Foto Gerard van Maasakkers: Diana Broeders
Foto Misha Fomin: Marco Borggreve

Behoefte aan meer archief

Als blijkt dat er behoefte aan meer archief bestaat, wil ik daar iets mee doen.

Wethouder Bas Evegaars van de gemeente Dongen, als antwoord op de vraag "of het archief nog terugkomt" op de nieuwe website van de gemeente, waarop minder archiefstukken staan dan op de vorige website.

In BN/De Stem

Gerelateerd
- Beroemd (15 augustus 2011)
- Ik weet eigenlijk niet wat er dan mee gebeurt... (25 februari 2009)

Dagboekje schoolmeester in de Gouden Eeuw online

Het Gelders Archief heeft (met financiële steun) al halverwege 2011 een van de oudste Nederlandse dagboeken aangekocht. In het dagboek(je) heeft schoolmeester David Beck gedurende de jaren 1626 tot 1628 zijn dagelijkse belevenissen bijgehouden, die ons anno nu een uniek inkijkje geven het leven in de Gouden Eeuw. Bijzonder dus!

De onderwijzer (...) verhaalt in zijn dagboekje onder meer over kruiend ijs op de Rijn, de kerkdiensten, zijn bezoek aan de kapper, kleermaakster en anderen, degenen die hem bezochten, waarover zij praatten en wat hij at en dronk. Beck maakte nauwgezet aantekeningen over zijn inkomsten en uitgaven. Hieruit blijkt welke leerlingen hoeveel lesgeld aan hem betaalden, wat het dagboek ook interessant maakt voor genealogen.

Het dagboek wordt op dit moment bewerkt en zal binnenkort in boekvorm worden uitgegeven. In een tweet van 25 januari sprak ik de wens uit dat het hopelijk ook snel online komt.

Of het allemaal precies naar aanleiding van die tweet is gegaan, dat denk ik niet, maar via een direct message in Twitter liet een collega van het Gelders Archief me in ieder geval gisteren al weten dat het dagboek na een "snelle actie" inmiddels online is gezet.

Snel lezen dus!

Toegegeven, vanwege het oude handschrift is het dagboek niet voor iedereen even makkelijk toegankelijk - daar zal de uitgave in boekvorm wel verandering in brengen, denk ik zo - maar voor de liefhebbers is er weer een prachtige bron op een makkelijke manier te raadplegen. Hulde voor mijn collega's bij het Gelders Archief!

Dit is trouwens niet het enige dagboek van Beck. Zo hield hij er ook al eentje bij waarin hij bijvoorbeeld aantekende welke boeken hij allemaal las. Interessant voor als je onderzoek doet naar leescultuur.

Gerelateerd
- Stephanus Hanewinckel: Blogger avant la lettre (16 maart 2011)
- Reisverslag van Abraham de Veer Lewe van Aduard (24 augustus 2010)
- De wind Westelyk wordende en de lugt betrekkende (10 juni 2010)
- Op Archief 2.0: Interview met Elio Pelzers (Gelders Archief) over het dagboek

Afbeelding: Gelders Archief

You Can Transcribe It! (En iets over broodkruimels)

Twee dagen geleden blogde ik nog dat het er aan zat te komen. En gisteren was het er ineens: de transcribeermodule van NARA.

Iedereen kan meehelpen, je hoeft jezelf niet te registreren en je kunt zelf kiezen wat je wilt gaan doen. Er zijn drie niveau's (beginner, intermediate en advanced) en verder kun je documenten selecteren op jaar en status (not yet started, partially transcribed en completed).

Makkelijk begin(nen)
De documenten variëren van een telegrammetje van president Abraham Lincoln aan zijn vrouw (een paar regels) tot het complete dagboek van Robert E. Peary, een Amerikaans ontdekkingsreiziger (105 pagina's).

De interface voor het transcriberen kan nog wat intuïtiever - vooral het bewegen door de afbeelding - maar het werkt allemaal erg makkelijk en eenvoudig hoor. Lastig vind ik alleen dat je nogal vaak stuit op pagina's die locked zijn. Dat wil zeggen dat iemand anders er al mee bezig is. Het zou fijn zijn als je dat al vóór de muisklik ergens aan kon zien. Of dat zo'n pagina gewoon wordt overgeslagen.

Uit de tips leid ik af dat er betrekkelijk lage eisen aan je werk worden gesteld, zeker als je dat bijvoorbeeld vergelijkt met de eisen die Transcribe Bentham stelt, een soortgelijk crowdsourcingsproject rond transcriberen van archiefdocumenten. Maar er wordt dan ook op een andere doelgroep gemikt.

Behapbaar
Het is een goede zet van NARA om overzichtelijke hoeveelheden documenten aan te bieden, in dit geval zo'n 300 stuks (in totaal zo'n 1.000 pagina's). Dat werkt waarschijnlijk beter dan zomaar een transcriptiemogelijkheid in je website plempen, zoals bijvoorbeeld het geval op gahetNA. Ik ben (nog steeds) benieuwd naar wat die laatste manier oplevert. Misschien dat ze daar ook met de module van NARA kunnen gaan werken? Die is immers gebouwd in Drupal.

Wat de manier van aanbieden betreft - in behapbare blokken - lijkt de module van NARA eigenlijk wel op Transcribe Bentham of de Tilburgse Charterbank. Verschil met die laatste twee is de laagdrempeligheid, maar samenhangend daarmee (bijvoorbeeld door het gebrek aan een inlog) dat er weinig aandacht is voor communityvorming. Via Twitter leerde ik dat dit mogelijk in de toekomst wel gaat komen.

Broodkruimels
Ik vind het prachtig. Maar aan de andere kant gaat het natuurlijk maar om kruimels. Pak ik als voorbeeld even Transcribe Bentham - een van de meest succesvolle transcriberen-via-crowdsourcen-projecten die ik ken, dan leer ik dat op dit moment (en we zijn sinds september 2010 onderweg) zo'n 45% van al de te transcriberen manuscripten daadwerkelijk is getranscribeerd. In aantallen: het betreft 2.561 van de in totaal 5.580 manuscripten. Dat is heel veel en goed werk. Tegelijkertijd zijn het eigenlijk peanuts.

Toegegeven, Transcribe Bentham stelt wel erg hoge eisen aan de transcripties, dus als je met wat minder genoegen neemt, dan gaat het een stuk sneller. Maar op de enorme aantallen papier die wij in onze depots opgeslagen hebben liggen, en waarvan grote delen al zijn gescand, zijn enkele duizenden transcripties betrekkelijk weinig.

Vooralsnog proef ik dan ook dat dit soort crowdsourcingsprojecten vooral goed uit te voeren zijn rond duidelijk afgebakende collecties of delen van collecties. Daar is sowieso makkelijker een project rond te bouwen. Voor het overige lijkt het me beter om vooral ook keihard te blijven investeren in OCR voor oude handschriften. Want dan gaan we pas écht meters maken met transcriberen.

Alle transcripties helpen
Maar tot slot een positieve noot (en da's ook de insteek van NARA): iedere transcriptie is er eentje. Iedere transcriptie maakt in ieder geval een klein stukje archief beter toegankelijk. En iedere transcriptie betekent ook een relatie tussen de archiefdienst en een klant.

En sinds gisteren is er al héél wat getranscribeerd in Amerika; het tonen van een voortgangsmetertje zou dat nog verder kunnen stimuleren.

Gerelateerd
- Alle gebruikersparticipatie nog aan toe (24 januari 2012)
- De transcribiwiki van Transcribe Bentham (29 september 2010)
- Monk: OCR voor oude handschriften (5 maart 2011)
- Thema: Crowsourcing

Afbeelding: NARAtions

MSX Computer Magazine online

Op zolder bij m'n ouders staat nog steeds - dik onder het stof en met een diskettestation dat volgens mij nog maar half werkt - een MSX 2 te pronken. Onze eerste computer, waaraan ik vele uren heb doorgebracht, niet in de laatste plaats om zelf allerlei prulprogramma's te bouwen (met als voornaamste doel om mijn wiskundehuiswerk te maken). Daarnaast werden er natuurlijk de nodige listings overgetypt uit diverse MSX-tijdschriften.

Via Computer Idee leerde ik dat sinds zaterdag alle jaargangen van het populaire MSX Computer Magazine als pdf online staan. Het is een initiatief van enkele MSX-liefhebbers van het eerste uur, die nog steeds vol plannen zitten. Wat te denken van het direct af kunnen spelen van listings via een emulator? Wie wil, kan ze helpen.

Nostalgisch goed!

Ik zou zó weer gaan typen in MSX Basic. Het enige wat me ervan weerhoudt is de enorme tijd die het kost. Oh ja, en de enorme frustratie als je na uren typen een syntax error krijgt en je alle punten en komma's handmatig moet nalopen... Grrr!

Gerelateerd
- Simuleer een chip (22 juli 2011)

Alle gebruikersparticipatie nog aan toe!

In november 2011 werd het Citizen Archivist Dashboard van het NARA aangekondigd. Z'n dashboard vond ik toen al een gouden greep. Inmiddels is het dan echt gelanceerd en raakt het steeds beter gevuld met knopjes. Check hier!

Op de startpagina lees je eigenlijk precies waar het om draait:

One Day... All of our records will be online. You can help make it happen.

You can become a citizen archivist - just click one of the options below to get started.

Duidelijk. Zo kun je simpelweg eens beginnen met taggen:

By adding keywords, terms, and labels to a record, you can do your part to help the next person discover that record.

Ook duidelijk. Mooi vind ik dat er vervolgens voor al die citizen archivists steeds een soort spelletje van wordt gemaakt. De te taggen foto's en documenten worden bijvoorbeeld aangeboden in thematische blokken van materiaal die missions worden genoemd, en aan ieder blok is een moeilijkheidsgraad verbonden. Zo is taggen van World War II Posters voor beginners, maar houd je wel van een uitdaging, dan kun je je op deze foto's van de 19e-eeuwse fotograaf William Henry Jackson storten storten. Jammer is dan wel dat het er, nadat je het dashboard verlaat, ineens niet meer als een spelletje aan toegaat. Ook beginners moeten die oorlogsposters namelijk gewoon in de toch wel advanced catalogus taggen.

De tool waar ik het nieuwsgierigst naar was, voor het maken van transcripties, is helaas nog niet af. Maar je kunt al wel wat uitleg en screenshots bekijken. Straks valt er te kiezen uit zo'n 300 te transcriberen documenten waarbij je kunt selecteren op niveau, jaar of bewerkingsstatus. Je werkt met z'n allen samen aan dezelfde transcriptie van een document en kunt daar ook over discussiëren. De wiki way dus. Tot deze module af is, later in 2012, kun je natuurlijk als smaakmakertje nog altijd meehelpen met het transcriberen van NARA-documenten op Wikisource.

De andere knoppen op het dashboard laten weinig nieuws zien of zijn nog niet goed uitgewerkt, dus ik laat ze verder maar buiten beschouwing. Wat dat aangaat doet het dashboard niets meer of minder dan het handig bundelen van alle participatiemogelijkheden die NARA biedt. Maar die bundeling alleen al geeft veel meerwaarde, in mijn ogen.

Kortom
Vooral sterk vind ik dat het dashboard in korte en krachtige taal duidelijk maakt hoe je door een tag te plaatsen, een transcriptie te maken of wat dan ook te doen, meehelpt bij het (beter) toegankelijk maken van archieven. Ook vind ik sterk dat er via een soort spelniveau's keuzemogelijkheden zijn, zodat iedereen het gevoel krijgt direct een zinvolle bijdrage te kunnen leveren. Tot slot vind ik de afgebakende missions ook goed bedacht. Daardoor krijg je het idee dat je niet aan een mission impossible begint; het zijn overzichtelijke taken. Duidelijk en laagdrempelig dus, met steeds een duidelijke call to action om aan nobele zaak bij te dragen.

Gerelateerd
- Faciliteren van burger-archivarissen (of wie dan ook) (3 juli 2010)
- Zo kan het ook: Wikipedian In Residence (6 juni 2011)
- Het semantisch web tag voor tag (9 juli 2011)
- Geven en krijgen (5 september 2011)

Foto: Bundle of Bunnies

Al vroeg in het nieuwe jaar was ik al eens te horen op de radio naar aanleiding van de openbaarheidsmaand van het BHIC. En afgelopen zondag was het wéér zover: ik mocht aanschuiven bij Eric Koolen en Bianca van Vught, die wekelijks in BrabantLeeft! het erfgoed en natuurschoon van Brabant belichten.

Je kunt dit korte interview, dat iets langer duurt dan zes minuten, online naluisteren. Spoel even door tot 13:00 en dan begint het.

En nog sorry voor iedereen die vrijdagmiddag al vol verwachting aan de radio zat gekluisterd... Het programma werd weliswaar live opgenomen, maar werd dus pas gisteren uitgezonden.

Leuk om te doen. En fijn dat er aandacht voor was!

Gerelateerd
- Op de radio over openbaar geworden archieven (4 januari 2012)

Vrijdagavond cabaret: Ronald Goedemondt - Binnen de lijntjes

Ronald Goedemondt leerde ik kennen door Wilma, die me (via een reactie op een eerdere blogpost) wat tips voor leuke sketches aan de hand deed. Maar zowel ik als de rest van Nederland konden definitief niet meer om hem heen na de eindejaarsconference Gedoog, Hoop & Liefde van Eric van Muiswinkel en consorten in 2010. Daar zette Goedemondt namelijk een veelbesproken en perfecte Geert Wilders neer, die op de zijn kenmerkende wijze tekeer gaat tegen de linkse rakkers op het podium.

Inmiddels is Goedemondt toe aan zijn vierde cabaretvoorstelling, getiteld Binnen de Lijntjes. Op YouTube helaas nog geen fragmenten, maar wel een trailer (die overigens geenszins recht doet aan de voorstelling zelf). Afgelopen woensdag ging ik hem met Wilma zien in Theater aan de Parade in Den Bosch.

Meer nog dan cabaret geeft Goedemondt anderhalf uur standup comedy weg. Maar van groot formaat. Zijn uitleg waarom een pitbull nog geen lieverdje wordt als je hem simpelweg Katrien noemt, is geniaal ("Hier is mijn piranha Gert-Jan, mag hij bij jou in bad?"), maar later wordt het nog fraaier. Van filosofische lessen door een eekhoorn in het New Yorkse 'Center Parcs', via dikzakken op scooters tot het uitleggen van de verschillen tussen man en vrouw, geïllustreerd door de manier waarop ze een kaassoufflé verorberen. Als hoogtepunt echter het zoeken naar een mok met je naam erop in De Tuinen. Ik had er tranen van in m'n ogen en pijn van in m'n buik. En Geert kwam ook nog even voorbij (net als Bruce Lee en Nicolas Cage trouwens).

Zoals Goedemondt zelf ruiterlijk toegeeft, moet je bij hem niet zijn voor een voorstelling met een begin, een midden, een liedje, rode draad, maatschappelijke boodschap en een einde. Maar voor een heerlijke avond lachen kun je gerust bij hem in het theater gaan zitten.

Het bovenstaande filmpje is een van Wilma's favoriete sketches. Het komt uit zijn eerste show, getiteld Spek. Wie herkent niet deze flauwekul?

Kaarten maken, vergelijken en delen met kaart.cc

Een van de actiefste groepen die Archief 2.0 rijk is, is de groep Erfgoed Educatie. Op 16 januari kwam deze groep weer eens IRL bij elkaar. En Joost was zo goed om het verslag van die bijeenkomst online te zetten.

Zo leerde ik van het mooie project kaart.cc, dat momenteel nog stevig in beta verkeert.

De site toont twee kaarten naast elkaar, zodat je ze kunt vergelijken. Bijvoorbeeld vroeger en nu, want het is mogelijk om oude kaarten aan de applicatie toe te laten voegen. Iedereen kan met kaart.cc eenvoudig eigen kaarten maken, daarop markers plaatsen, lijnen en vormen tekenen en aan al die punten informatie koppelen, waaronder tekst, links en  foto's. Je kunt een kaart vervolgens delen via email, sociale media of embedden op je blog, zoals hierboven. Kaarten krijgen ook een eigen url, zoals dit brouwsel van ondergetekende.

Het werkt nu natuurlijk nog wat beperkt. Zo is het me nog niet duidelijk hoe ik een bestaande kaart bijwerk onder dezelfde url en gedraagt de applicatie zich af en toe anders dan ik verwacht.

Maar hoe dan ook: mooi! Niet alleen voor educatieve doeleinden (docenten die opdrachten uitzetten voor studenten, die vervolgens digitaal kunnen worden ingeleverd), maar voor iedereen. Historische locaties in een dorp gefotografeerd en toegelicht, wandeltochten langs religieus erfgoed, landschapselementen die herinneren aan het beleg van een stad, criminaliteit in het Brabantse verleden. En wat al niet meer. Wie weet wat voor creatieve kaarten mensen zelf maken en delen?

Kaart.cc wordt ontwikkeld door ab-c media en Regionaal Archief Nijmegen.

De hofnar

Deze blogpost werd eerder gepubliceerd op het weblog van het Biografisch Portaal

Het Biografisch Portaal is een prachtig initiatief dat de weg wijst in het bos van online biografieën. Nu al bijna 78.000 personen in ruim 125.000 biografieën. Prachtige content, maar wordt die ook gevonden?

Vadertje Drees
Alweer voor de derde keer mocht ik op de grens van 2011/2012 voor de Archiefschool de module Beschikbaarstellen van de opleiding Archiefassistent verzorgen. Heel kort door de bocht leren studenten in deze module op mbo-niveau hoe ze klanten van een archiefdienst kunnen helpen met hun informatievraag. In de lesstof zitten ook wat onderdelen informatievaardigheden verweven. Belangrijke vragen zijn bijvoorbeeld: hoe zoek ik naar informatie en hoe beoordeel ik of die informatie betrouwbaar is?

Zo is er een opdracht rond biografieën, meer specifiek de biografie van Willem Drees. Studenten zoeken in een papieren encyclopedie én in het Biografisch Woordenboek van Nederland zijn biografie op en beantwoorden daarbij een aantal vragen. Wanneer werd Drees geboren, in welke stad was hij wethouder, namens welke partij was hij minister? Dat soort werk. Vervolgens is de vraag aan studenten om online een andere biografie op te zoeken. Hoe hebben ze die gevonden? En kunnen ze met de aldus gevonden biografie ook al diezelfde vragen over Drees beantwoorden? Wat vinden studenten van de betrouwbaarheid van die biografie? En waarop baseren ze dat laatste oordeel?

Als eerste Google
Zoeken naar biografieën gaat natuurlijk met Google. En Google vindt natuurlijk vooral artikelen in Wikipedia. Dat is dan ook waar de meeste van mijn studenten mee terug naar de les komen. De vragen over Drees zijn vervolgens allemaal op één na met behulp van het artikel in Wikipedia te beantwoorden. En dat artikel wordt ook betrouwbaar gevonden. Sterker nog: verschillende van mijn studenten bestempelen het artikel in Wikipedia zelfs als betrouwbaarder dan andere biografieën, zoals die van het IISG (in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland) over diezelfde Willem Drees. Waarom?

Nou, heel simpel. Van die biografie van het IISG is volgens mijn studenten helemaal niet duidelijk wie of wat er wanneer iets aan heeft zitten versleutelen. En bij Wikipedia is dat gewoon op te roepen. Betrouwbaarheid door transparantie. Terecht? Zeg maar zelf. De werkelijkheid? Ja, en wel die van nu. Maar los van deze verfrissende kijk op betrouwbaarheid, ligt er dus de kwestie van het zoeken.

Wikipedia als eerste
De enorme dominantie van Google als het gaat over zoeken naar informatie op internet is bekend. In Nederland is het marktaandeel van Google zo'n 93%. Tegelijkertijd blijkt uit een onderzoek uit 2007 dat van alle pagina's die Wikipedia rijk is zo'n 96,6% een plekje heeft in de Top 10 van Google.

Zoeken op "Drees" levert in Google een eerste plek op voor Wikipedia. Op de tweede plek volgt een biografie op Parlement & Politiek, een website van het Parlementair Documentatie Centrum in Leiden. Die laatste gebruikt trouwens ook heel slim de advertentiemogelijkheid van Google ("Wie was Vadertje Drees? Biografie van de oud-premier") om doelgroepen te bereiken. Op de vierde plek vinden we de biografie van het IISG terug. Het Biografisch Portaal volgt bovenaan... op de vierde pagina met zoekresultaten. Onvindbaar dus.

Zoeken op "Willem Drees" levert wederom een eerste plek op voor Wikipedia. Parlement & Politiek volgt nu op de zesde plek en het IISG op de negende. Het Biografisch Portaal volgt, nog steeds redelijk onvindbaar, onderaan op de tweede pagina met zoekresultaten. In beide gevallen staan op de andere plekken op de eerste pagina geheel andere zoekresultaten dan biografieën, maar ook wel andere websites met informatie over Drees. Een aardige is bijvoorbeeld de tekst over de oud-premier op Seniorplaza, beide keren te vinden op de eerste pagina in Google. Onder mijn studenten zijn de biografieën op Parlement & Politiek en die van het IISG de enige die nog wel eens als alternatief voor het artikel in Wikipedia worden gebruikt.

Narrig
Google is koning, Wikipedia koningin en het Biografisch Portaal is duidelijk de nar. Die laatste moet zich dus schikken naar een rol in de marge - gebruik door een select groepje specialisten - óf beter nog: een strategie bedenken om tussen de koning en de koningin in te komen staan. Artikelen in Wikipedia verrijken met links naar lemma's in het Biografisch Portaal, zoals andersom al is gebeurd? Adverteren in Google, zoals Parlement & Politiek heeft gedaan? Voorlopig lijkt het eerste me het best haalbaar - met Drees heb ik al een beginnetje gemaakt. Los natuurlijk van de vraag hoeveel gebruikers via de grote G vanuit de grote W uiteindelijk de link volgen naar het Biografisch Portaal...

Met mijn studenten heb ik in ieder geval steeds aardige discussies over het zoeken, vinden en beoordelen van informatie online. En als bonus krijgen ze als tip mee om in voorkomende gevallen het Biografisch Portaal te gebruiken. Alhoewel - ik moet het bekennen - de verleiding van Google ook op mij vaak te groot is...

Nota bene: Het Biografisch Portaal is al in gesprek met Wikimedia om geschikte manieren te vinden om het Biografisch Portaal beter te ontsluiten.

Gerelateerd
- Biografisch Portaal 1.0 (17 februari 2010)
- Biografisch Portaal revisited (6 maart 2011)

Mee op ontdekkingsreis... naar Mars!

Terwijl brokstukken van die Russische gisteren in de Stille Oceaan neerstortten, rijdt die Amerikaanse nog altijd vrolijk in het rond.

Ik heb altijd al een jongensachtige fascinatie voor de ruimte gehad. Met andere woorden: ik bouw liever een fantasierijke raket van Lego, dan dat ik een serieus boek over de ruimtevaart ter hand neem.

Een paar dagen terug installeerde ik Mars Images op m'n mobiel (beschikbaar voor Android en iPhone). Met die app krijg je de laatste foto's doorgestuurd die de Mars Exploration Rover Opportunity naar aarde stuurt, zodra deze door NASA zijn vrijgegeven. En dat gebeurt blijkbaar supersnel.

Opportunity - tweelingzusje Spirit gaf in 2010 de geest - toert sinds 2003 in plaats van de vooraf ingeschatte drie maanden alweer zo'n acht jaar over de rode planeet. Het wagentje zoekt en vindt er water en boort naar mineralen.

De foto's die ik de laatste dagen toegestuurd krijg, zijn op zich niet erg bijzonder: je ziet vooral veel zand, af en toe wat bandensporen en soms de banden van Opportunity zelf, de robotarm of het basisstation voor de winter op Mars.

Maar ik vind de foto's hoe dan ook bijzonder, ook al zie ik alleen maar zand. Het is toch ongelofelijk dat je het gevoel hebt min of meer live mee te zijn op een ontdekkingstocht over Mars?! Mooi en inspirerend, vind ik dat, dat je mee mag op zo'n avontuur.

Overigens krijgt Opportunity later dit jaar, in augustus, gezelschap van Curiosity.

En wij?
Op het BHIC heb ik collega's ook steeds geprobeerd mee te nemen op een ontdekkingsreis. Niet over Mars, maar door de wondere wereld van digitale dienstverlening. Tijdens de komende KVAN-dagen hoop ik daarover een sessie te mogen organiseren.

Gerelateerd
- Stuur je naam naar de maan (5 juni 2008)
- Een halve eeuw ruimtehistorie in beeld (28 juli 2008)
- Alles over sterrenkunde (20 juni 2009)

Foto: een van de kiekjes die Opportunity me stuurde.

(Tip via Scientias)

Oorlogsdocu over meneer Kees en meneer Henk

Op YouTube zag ik gisteren de tv-documentaire Meneer Kees en meneer Henk: Misset in oorlogstijd passeren. Ik kopieer en plak hieronder even de intro daarbij:

Hoe dienstbaar moet je als werkgever zijn aan de bezetter? Hoe ver ga je als je weet dat veel mensen afhankelijk zijn van jouw bedrijf?

Die vragen komen aan de orde in een documentaire over de gebroeders Kees en Henk Misset, eigenaars van de gelijknamige drukkerij en uitgeverij in Doetinchem. Tot 1940 waren de mannen van onbesproken gedrag. Maar na de bevrijding werden ze van collaboratie beschuldigd. Omdat hun krant, De Graafschapbode, tijdens de oorlog gewoon was blijven verschijnen met artikelen van NSB-redacteuren. Ook bleek hun bedrijf veel geld te hebben overgemaakt aan pro-Duitse organisaties. De vrouw van Kees onderhield bovendien intieme relaties met Duitse militairen, terwijl zijn dochter zich verloofde met een lid van de Waffen-SS, een man die door Kees als mogelijke opvolger werd gepresenteerd. Aan de andere kant hielp Kees verzetsmensen door hun salaris door te betalen, Duitse stafkaarten toe te spelen en illigale publicaties te drukken. Uiteindelijk raakte hij alles kwijt, zijn vrouw en dochter, zijn bedrijf, zijn gezondheid en zijn reputatie.

De documentaire Meneer Kees en meneer Henk probeert de waarheid over de twee broers te achterhalen en schetst de dilemma’s van veel ondernemers tijdens de oorlog. De makers hebben onder meer gebruik gemaakt van het dagboek van een van de medewerkers van Misset. Daarnaast is uitvoerig onderzoek gedaan in diverse archieven. Een deel van de documentaire bestaat uit nagespeelde scènes.

Het geheel bestaat uit vier delen: deel 1, deel 2, deel 3 en deel 4 zijn sinds gisteren gewoon online te bekijken. En dat is de moeite, want het is een mooie docu.

Volgens de begeleidende website moet dat vierde deel trouwens nog worden uitgezonden, maar in werkelijkheid is die tv-uitzending al driekwart jaar achter de rug. Jammer, want daarna zouden er allemaal extra bronnen beschikbaar worden gesteld. Is iemand bij Zinopsis de site (die overigens fraai is vormgegeven, maar qua gebruiksvriendelijkheid wat te wensen overlaat) misschien vergeten?

Goed nieuws uit krantenland en het meten van de opbrengst

Gisteren bereikte ons allen goed nieuws: de KB zal de volledige jaargangen van het NRC Handelsblad vanaf 1970 tot 1995 digitaliseren en gratis online beschikbaar maken op haar website Historische Kranten. Uit het bericht op eReaders:

NRC wilde in het verleden proberen het archief commercieel uit te baten, maar inmiddels is voor de uitgever duidelijk dat de kosten van digitalisering hoger zullen zijn dan de baten. (...) "Voor het bedrijf is nu duidelijk dat geen enkele vorm van exploitatie voor oude kranten de kosten van digitalisering zal kunnen dragen: de erfgoedwaarde van de kranten is groter dan de commerciële waarde."

Ik ben wel nieuwsgierig naar het onderzoek dat NRC heeft uitgevoerd.

En tegelijkertijd doet het me wederom beseffen dat we bij het bepalen van baten vaak denken aan geld. Of aan bezoekersaantallen, views, hits en clicks.

Wat ik steeds mis is: gebruik! Zeker archieven zijn niet alleen om naar toe te gaan en naar te kijken, maar vooral om te gebruiken. Maar hoe meet je gebruik? Terug naar het krantenvoorbeeld. Hoe meet je het gebruik van online krantenarchieven? Alleen door het aantal bezoekjes aan de site?

Gebruik
Bijna dagelijks horen wij op de studiezalen van klanten dat ze informatie in krantenarchieven hebben gevonden die hen verder heeft geholpen in het onderzoek. De studenten die ik afgelopen periode lesgaf hadden bij de opdracht rond huizenonderzoek méér kranten gebruikt dan ooit (natuurlijk naast bronnen als Kadaster, Bevolkingsregister, foto's en zo meer). Onmogelijk misschien om te meten, maar er valt méér te meten dan we nu doen, denk ik.

Gebruik dus. Meet je het aantal embeds van je video's op andere websites? Meet je het aantal keren dat je archieven opduiken in blogposts? Meet je de foto's die in slideshows van anderen zijn opgenomen? Heeft iemand al ervaring met het meten van gebruik van archiefmateriaal? Ik hoor graag van je!

Nóg meer goed nieuws
In augustus vorig jaar ging het krantenarchief van het Regionaal Archief Leiden deels op zwart, vanwege een claim van auteursrechtenbelangenclubs Lira en Pictoright. Vandaag kwam het goede nieuws dat dit is teruggedraaid. Uit het Leidsch Dagblad:

Lira en Pictoright wilden een jaarlijkse vergoeding voor de digitale publicatie van het werk van freelance journalisten en fotografen op www.leidenarchief.nl, maar krijgen geen cent van het RAL. Dat heeft besloten zelf op zoek te gaan naar de freelancers en ze op de website op hun rechten te wijzen. En dat is meer dan de belangenclubs zelf zouden doen, stelt verantwoordelijk wethouder Jan-Jaap de Haan (CDA).

Alleen staat bij de kranten op de site:

Meent u rechten te kunnen doen gelden dan kunt u zich binnen dertig dagen bij ons melden. Dit kan via door het invullen van dit formulier.

Ongetwijfeld is dit juridisch gecheckt, maar ik vind het toch wel een rare zin (en dan niet alleen door de foute zinsconstructie). Ná dertig dagen ben je ineens je rechten kwijt of zo?

Hoe dan ook mooi werk van de collega's in Leiden!

Gerelateerd
- Appels en peren: effectmetingen in Wikipedia (8 april 2011)
- Online krantenarchieven deels op zwart? (29 augustus 2011)

Foto: Over lezen

Dagelijks het laatste archief in je mail

Getipt door een collega, ligt er al een paar maanden iedere ochtend een mailtje van Beter Spellen op mij te wachten, dat me attendeert op de dagelijkse spellingstest. Met Beter Spellen kun je iedere dag (behalve in het weekend) meedoen aan een test - die hooguit een minuutje kost - om je spellingsvaardigheid te verbeteren. Je krijgt op het niveau van je keuze vier meerkeuzevragen, variërend van spelling tot woordenschat, direct feedback op je antwoorden, inzicht in je scoreverloop en je kunt je vorderingen vergelijken met de gemiddelde score van alle andere deelnemers. Van de site is ook een mobiele versie beschikbaar, er is een app voor de iPhone en binnenkort ook voor Android en Blackberry.

De zusterwebsite is Beter Rekenen, maar er is ook een alternatief: Reken Beter voert hetzelfde kunstje nog eens op, maar dan met iedere dag drie sommen en een doordenker. Rond het rekenen komt het sociale aspect nog wat meer naar voren. Zo is er een weblog waarop vooral de doordenkers worden bediscussieerd en wordt er een klassement bijgehouden. In De Pers las ik dat in oktober 2011 al 23.000 mensen meededen met Reken Beter en dat aantal groeit nog steeds.

Iedere dag archief

Tegelijkertijd kan ik iedere ochtend m'n hart ophalen aan de Historische scheurkalender 2012. Tot een aantal jaren geleden was er nog een archiefagenda.

Een en ander moet toch te combineren zijn? Lijkt me een mooie klus voor de club die zich bezighoudt met de DNA-promocampagne. Iedere dag een nieuwe (meerkeuze)vraag uit de archieven, waarbij rekening wordt gehouden met de succesfactoren van Beter Spellen: gebruiksvriendelijk, uitdagend, gevarieerd, leuk, leerzaam, gratis, snel te doen, beschikbaar langs mobiele weg en met de mogelijkheid om er iedere dag aan te worden herinnerd.

Zo komt het archief dagelijks naar je toe. Ik ben alvast enthousiast!

Foto: Schoolbord

Onze wiki is semantisch!

Een van de mooiste spin offs van Archief 2.0 is wel de ArchiefWiki. En die is sinds gisteren nóg mooier, al zie je dat aan de buitenkant niet echt. Onder de motorkap is hij echter in gereedheid gebracht voor het semantisch web!

Semantiseren
Op Archief 2.0 legt het technische geweten van onze wiki, Tom Cobbaert, haarfijn uit wat er allemaal is gebeurd. Maar natuurlijk moet er nog een berg werk worden verzet. De wiki is dan wel semantisch, de data ín de wiki is daarmee nog niet gesemantiseerd.

Voorbeeldje: als het gaat over de kaart van archieven (de zogenoemde online archiefalmanak) dan is het vanaf nu mogelijk om aan de software te laten weten dat bepaalde letters en cijfers samen een adres vormen en andere letters en cijfers de openingstijden. Maar voor alle bestaande gegevens is dat nog niet gedaan. En kracht van de wiki is nog steeds: de community houdt die gegevens actueel.

Verlanglijstje
Op korte termijn ligt de wereld dus 'open' voor de data in onze wiki, en omgekeerd. Die wiki trok in 2011 trouwens al ruim 27.000 bezoeken en er werden ruim 94.000 pagina's bekeken. Mijn wens is alvast een app voor smartphones die je eenvoudig laat zoeken naar archiefdiensten. De wiki bevat alle adresgegevens, dus er moet toch iets mogelijk zijn met zoeken, kaarten en locaties. En liefst ook met directe bijwerkmogelijkheid...

Maar voor nu: duimpje omhoog voor Tom!

Foto: Rebirth

Fold3 bestaat 5 jaar en NARA krijgt gratis scans, toch?

Onze Koninklijke Bibliotheek en Google zijn niet de enige die een deal hebben gesloten met als kern het scannen van miljoenen en miljoenen documenten. In het archiefveld kennen we ook zo'n voorbeeld: Footnote Fold3 en NARA, de National Archives and Records Administration (zeg maar het Amerikaanse Nationaal Archief).

Morgen precies vijf jaar geleden werd het officiële persbericht verstuurd waarin de afspraken tussen die laatste twee werden aangekondigd:

(...) an agreement to digitize selected records from the vast holdings of the National Archives.

This non-exclusive agreement (...) will enable researchers and the general public to access millions of newly-digitized images of the National Archives historic records on a subscription basis from the Footnote web site.

(...) the digitized materials will also be available at no charge in National Archives research rooms (...)

After an interval of five years, all images digitized through this agreement will be available at no charge through the National Archives web site.

Om kort te gaan: Footnote/Fold3 mag NARA's archieven scannen en exploiteren, maar na vijf jaar mag NARA die scans ook op een eigen website beschikbaarstellen, gratis en voor niks.

Fold3 bevat inmiddels content in de orde van grote nummers: meer dan 85.000.000 gescande documenten en 100.000.000 memorial pages. Indrukwekkend. Ben benieuwd naar de eerste scans op de website van NARA!

Update 10 januari
Vandaag is op de blog van Fold3 een verjaardagspost verschenen: Fold3 Turns Five

Gerelateerd
- Footnote wordt Fold3 (21 augustus 2011)
- Stop met zoeken, start met samenwerken (31 oktober 2009)
- Meer dan 50.000.000 archiefdocumenten op Footnote (7 mei 2009)
- Op Archief 2.0: Google Archives: willen we dat? (28 januari 2011)

Afbeelding: Wet van de grote getallen

In Landgraaf doen ze ook aan heemkunde

Op zoek naar inspirerende voorbeelden voor de Waalwijkse heemkundevereniging waar ik bij ben aangesloten, stuitte ik op deze introductiefilm van de Heemkundevereniging Landgraaf. Hub Dortants leidt je rond door het archief van de vereniging. Natuurlijk toont hij de gebruikelijke boeken, potscherven en zo meer, maar ook een bijna volledig genealogisch studiecentrum en diverse familiearchieven. Alles opgeteld zo'n 19.000 titels.

Ik heb een zwak voor het particuliere initiatief in ons vakgebied en de meeste van die initiatieven balanceren daarbij tussen aandoenlijk en verbazingwekkend. Dit is er weer zo eentje.

Je moet de film (die overigens pas een weekje online staat) niet van begin tot eind gaan bekijken - hij duurt maarliefst 40 minuten! - maar als je zo her en der flarden meepikt en je werpt vervolgens een blik op de website en de inventaris, dan moet je toch respect krijgen voor wat ze in Landgraaf hebben neergezet.

Google scant niet altijd even goed

Dat Google niet altijd even sekuur secuur scant, dat was al bekend:

Maar gelukkig staan sommige boeken er gewoon nóg een keer op:

Via Evertjan

Mijn beste berichten van 2011

Door mijn vakantie eind 2011 ging lijstjestijd compleet aan me voorbij, maar gisteren ben ik dan alsnog eens lekker gaan terugblikken op mijn afgelopen blogjaar. Dat wil zeggen: scrollen door oude blogposts en er voor jullie de krentjes uitpikken. Voor mijn gevoel dan.

De tien lekkerste krenten, in chronologische volgorde:

Website getest: Archief Eemland (28 januari)
Dit jaar begon ik met het publiceren van de resultaten van usabilitytests van nieuwe archiefwebsites. En als eerste was die van Archief Eemland aan de beurt. Later volgden nog webtests van Oneindig Noord-Holland (4 februari), Regionaal Archief Tilburg (15 april), gahetNA (16 juni) en Gemeentearchief Rotterdam (10 augustus). Op deze webtests volgen altijd veel reacties, verreweg de meeste via email. En vaak met veel woorden ter verdediging. Toch hoop ik dat collega's dergelijke webtests nuttig vinden. Zelf vind ik ze in ieder geval leuk om te doen.

Appels en peren: effectmetingen in Wikipedia (8 april)
Vaak erger ik me aan de overvloedige belangstelling voor het aantal hits, views, clicks en zo meer, en de daardoor compleet ondergesneeuwde aandacht voor het aantal uses van ons materiaal. In evaluaties worden door het verschuiven van die aandacht zelfs deels mislukte projecten weer mateloos succesvol. In deze post een andere kijk op die zaak.

Succesvol inzetten van sociale media: 3 tips (30 april)
Naar aanleiding van een opdracht voor het Drents Archief deze post, waarin ik een paar tips deel die zowat aan de basis staan van mijn aanpak op het BHIC, waarover ik onlangs een workshop voor DISH gaf. Niet alleen met sociale media trouwens.

Ceci n'est pas une table (5 mei)
Halverwege dit jaar was ik betrokken bij een soort denktank rond multitouchtafels in de bibliotheekwereld. Naar aanleiding van de eerste bijeenkomst schreef ik deze post, met als samenvatting: "we zien vanalles, maar te weinig licht." Een post over loslaten. En van die denktank heb ik trouwens al lang niet meer gehoord...

Sociale media, de Archiefcollectie NL en de archiefvisie (4 juli)
Veel onderwerpen in de archiefvisie konden niet op mijn warme belangstelling rekenen. Sociale media, collectievorming en een de centrale toegang op alle archieven - noem het een portal - konden dat wel. Ik vond het een beperkte visie, die archiefvisie. En over portals schreef ik al in maart, toen over het Europees archiefportaal ("wie gebruikt dat nou?") Nogmaals: ik ben niet tégen landelijke en internationale of zelfs universele portals; ik ben vooral vóór lokale en regionale portals. En een portal is in mijn ogen ook iets anders dan allerlei databases aan elkaar geknoopt, voorzien van een zoekbox. Enfin...

Wat moet een archiefdienst kunnen? (16 augustus)
Ingmar schreef over wat een archivaris moet kunnen. Ik antwoordde met deze post, die input geeft voor de actualiseringscommissie (revitaliseringscommissie?) van de beroeps- of competentieprofielen. Een verhaal over kennis en kunnis. En over hoe je niet alles zelf moet willen weten of hoeven doen.

Archief 2.0 op z'n Amerikaans (26 augustus)
Ik word altijd een beetje opstandig als ik mensen grote woorden hoor uitspreken, dingen hoor opblazen en evoluties voor revoluties hoor verkondigen. In het archiefwezen tuimelen we zo van de ene in de andere paradigmaverschuiving. Deze post gaf een kritische beschouwing van een Amerikaans artikel over het fenomeen 'Archief 2.0'.

Tussen ons gezegd en gezwegen, geblogd en gewijzigd (31 augustus)
Niet de beste post, maar wel de meest transparante. Een verantwoording van wat ik wel en niet schrijf op dit blog, van posts die ik op verzoek heb aangepast, van hoe ik zelfcensuur toepas en censuur laat toepassen.

Christian en het grote e-Depot (10 oktober)
Met het BHIC waren we een dagje te gast in De Efteling, waar we onder meer een workshop sprookjes schrijven kregen. Voor een 'saai' verhaal over het edepot zocht ik een 'leuke' vorm, maar tegelijkertijd was het een serieuze vingeroefening om te kijken hoe je een 'product' als het edepot aan collega's kunt 'verkopen'. Dan daarbij, zeg nou zelf: een post van mijn hand over edepots. Hoe vaak komt dat nou voor? Een ereplaatsje dus...

De ogen uit onze kop (11 oktober)
Dit jaar schreef ik regelmatig over WieWasWie, de opvolger van Genlias, waarvan de start inmiddels hoe dan ook zo'n valse zal zijn, dat er geen ruit meer heel zal blijven. Na het magere vertrouwen van WieWasWie (6 juli) en mijn eigen voorspelling over wat het wordt (13 september) kwam tot slot nog deze post naar aanleiding van het uitstel van de lancering. Ik schaamde me plaatsvervangend diep voor de manier waarop dit aan onze klanten werd medegedeeld en eigenlijk voor al wat er aan voorafging. En dat doe ik nog steeds. Duidelijker dan in deze post kan ik dingen niet zeggen.

En net als vorig jaar weer een bonusbal:

Wrap up! U gebruikt een internetbron: mag dat? (10 mei)
Het jaar begon met een infokermis (11 januari), naar aanleiding van een post over mijn blog als studiebron (6 januari). Vanuit allerlei disciplines gaven vakgenoten hun mening, waardoor het een van de meest succesvolle blogkermissen werd in jaren. Maar nog veel leuker vond ik het, dat naar aanleiding van het bloggen voor deze kermis, andere bloggers hun blog afstoften en het fenomeen blogkermis - in ons vakgebied dan - nieuw leven werd ingeblazen. Het was mooi om een keertje kermisexploitant te zijn.

Tot slot
In 2011 publiceerde ik 159 berichten (voor mij een record) waarop in totaal 533 reacties kwamen (iets meer dan drie gemiddeld per bericht). Zo'n 19.775 unieke bezoekers (dat cijfer moet je altijd met een stevige korrel zout nemen) legden in totaal zo'n 27.973 bezoeken aan mijn weblog af. Dat is een groei ten opzichte van vorig jaar (17.545 bezoekers en 24.845 bezoeken) wat in lijn ligt van de groei van het aantal berichten.

Over een kleine maand vier ik m'n eerste bloglustrum. Op dat moment zal ik er allemaal eens wat langer bij stil blijven staan.

Gerelateerd
- Mijn beste berichten van 2010

Op de radio over openbaar geworden archieven

Al sinds 2010 organiseert het Nationaal Archief een zogenoemde openbaarsheidsdag, een dag waarop alle archiefstukken die vanaf 1 januari dat jaar openbaar zijn geworden, in het zonnetje worden gezet. Natuurlijk worden er in alle andere archiefdiensten in het land op datzelfde moment eveneens stukken openbaar, maar doorgaans gebeurt dat geruisloos. En in deze tijden van openbaarheid en transparantie is het goed om daar eens actief aandacht voor te vragen. Bovendien kan het mensen nog weer extra wijzen op alle verborgen schatten en pareltjes die in de archieven klaarliggen om ontdekt te worden.

Op het BHIC hebben we dit jaar bij die traditie van het Nationaal Archief aan willen sluiten en is er dus een lijst gepubliceerd van alle openbaar geworden archiefstukken. Omroep Brabant was zo vriendelijk daar een item op de radio aan te wijden en zo kwam het dat ik vanmorgen even in de uitzending was om een toelichting te geven.

Je kunt dat korte interview online naluisteren. Spoel even door tot 51:20 en dan volgt de rest vanzelf.

Heb ik on air alleen verzuimd om het adres van de website te noemen waar het overzicht met alle stukken is te vinden. Maar dat is dus hier. Voor meer informatie kun je het persbericht lezen. Of volg ons weblog.

Fotografeer je schoenendoos voor de cloud

Gisteren zag ik vanuit twee ooghoeken ShoeBox weer eens voorbijflitsen, een iPhone app die al in oktober 2011 werd gelanceerd. Daarmee kun je eenvoudig oude familiefoto's digitaliseren door ze te fotograferen, waarna ze worden gezet in de cloud, meer specifiek op de website 1000memories. Die laatste is een soort Familie Archivaris, een online plek waar je samen met familie en vrienden je foto's (en nu ook video's) en herinneringen kunt delen, organiseren en bekijken. Hier bijvoorbeeld het album van ene Peter Zuidema - het lijkt me een Nederlander, vandaar.

Uit hun jaaroverzicht blijkt dat de digitale foto aan een stevige opmars bezig is, ten koste van de foto op papier (alhoewel ik zelf ervaar dat steeds meer mensen hun digitale foto's weer af laten drukken, maar dan in van die - online samengestelde - fotoalbums). Voor tieners geldt bijvoorbeeld dat al bijna 90% van hun foto's (hun "geschiedenis" in de afbeelding hierboven) alleen nog maar digitaal bestaat.

De gedachte achter de site vind ik al langer een geweldige: de beste manier om iets duurzaam te bewaren, is om het digitaal te bewaren. En wat ik daarom vooral ook interessant vind, is hun samenwerking met the Internet Archive.

Tegelijkertijd merken ze bij 1000memories dat een foto van 1980 zo'n 24% meer reacties krijgt dan een foto van vandaag de dag. Reden te meer dus om werk te maken van het grootschalig digitaliseren van oude kiekjes!

Heeft iemand ook zelf ervaring met 1000memories en ShoeBox?