4 oktober 2010

Wie of wat is Archief 2.0?


Op de website van het Regionaal Archief Leiden las ik vandaag, over de komst van hun nieuwe website:

"Met recht mag de site Archief 2.0 conform genoemd worden, gebruikers van de site kunnen zelf van alles toevoegen."

Gezien het gebruik van de hoofdletter-A zou je kunnen aannemen, dat specifiek wordt verwezen naar de community Archief 2.0. In dat geval zie ik het als compliment richting de community, die blijkbaar een waarde heeft gekregen waar in ieder geval het RAL graag zijn naam mee verbonden ziet. Maar misschien willen ze gewoon aangeven dat de nieuwe site veel Web 2.0-functionaliteit zal bevatten, waarbij gezien de rest van de quote vooral wordt gedacht aan gebruikersparticipatie.

Hoe dan ook, door mijn overmatige betrokkenheid bij Archief 2.0, de community, moet ik onbedoeld toch aan de eerste uitleg denken. Misschien zijn beiden manieren van uitleggen ook niet meer los van elkaar te zien.

Mag dat?
Die community is al sinds kort na de oprichting daarvan geen privéproject meer en heeft sinds lange tijd zelfs een heel team van beheerders over zich waken, de zogenoemde denktank. In die denktank is al regelmatig gepraat over verzoeken van derden over het gebruik van onze naam en/of ons logo. Soms ging het puur om het uitwisselen van links, soms om een verdergaande samenwerking - al is meestal niet duidelijk wat die dan inhoudt, verdervragen daarnaar geeft meestal slechts digitale stilte als antwoord. In een aantal gevallen gaat het om puur commerciële partijen, die ons logo waarschijnlijk maar wat graag op hun site als een soort van kwaliteitskeurmerk zien prijken - toch ook wel een compliment.

Eigenlijk gaan we nauwelijks op al van dit soort verzoeken in. We zijn er immers niet om andermans (zakelijke) belangen te dienen. Volgens mij is naast op onze eigen sites daarom verder alleen op Het Archiefforum ons logo te bewonderen. Maar in wezen - los van het logo - kan iedereen natuurlijk (?) de term "Archief 2.0" of "Archivaris 2.0" gebruiken. In het laatste jaarboek van de SAP zeggen we hier op bladzijde 258 over:

"De kwalificatie 'Archivaris 2.0' is vrij te gebruiken, voor eenieder die wil. Het manifest laat zien welke houding vervolgens van je verwacht wordt, in de ogen van de leden van de Archief 2.0-community."

De strekking van deze passage, over het Manifest voor de Archivaris 2.0, is ook toe te passen op archiefdiensten en de term "Archief 2.0".

Eisen voelen
Terug naar Leiden. Er is geen set met eisen waaraan sites moeten voldoen om als "Archief 2.0 conform" te worden bestempeld. We zijn de Webrichtlijnen niet! Er is ook geen keurmerk en er is niemand die toetst.

Maar mijn gevoel zegt dat er wel een goeddeels gemeenschappelijk gevoel leeft onder de leden van Archief 2.0 over waaraan een archiefwebsite zou moeten voldoen om hem als 2.0 te bestempelen. Leiden zal de uitspraak in hun nieuwsberichtje op een soortgelijk gevoel hebben gebaseerd en dat lijkt me prima. Graag houd ik het bij dat gevoel.

Want waarschijnlijk moet het niet veel verder gaan. Het opstellen van daadwerkelijke eisen voelt namelijk al meteen als het beperken van jezelf en anderen. Met het vastleggen van eisen zijn ze vanaf dat moment al aan veroudering onderhevig en sluiten ze (nog) onbekende inzichten uit. Ik kan me slechts voorstellen dat het zinvol is om een overzichtje met best practices samen te stellen, om ideeën op te doen, maar altijd vrijblijvend.

Inburgeren
Nou goed, genoeg hierover?

Hoe het RAL het ook bedoelt, het is in ieder geval goed dat de term "Archief 2.0" raakt ingeburgerd, wordt gewaardeerd, dat de gelijknamige community als betekenisvol wordt gezien en de (gemeenschappelijke) mening van alle leden als relevant.

Of de nieuwe website van het RAL echt "Archief 2.0 conform" is, dat zien we later dan wel weer. De testversie van de site ziet er voorlopig veelbelovend uit. Voor een idee daarvan kun je de blogpost van Bob eens lezen.

Plaatje

6 opmerkingen:

  1. Archief 2.0 als keurmerk. Ik las het inderdaad ook!
    Langs de meetlat van het manifest...

    :)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Christian:
    Ik heb je manifest, dat inmiddels twee jaar oud is, eens goed doorgelezen en ik zie iets te veel eenrichtingsverkeer. Op de wijze van: de archivaris richt zich geheel naar de wensen van de gebruikers. Ik denk dat je van die gebruikers ook best iets mag eisen, verlangen. Want waarom zou alleen de archivaris moeten inspelen op een nieuwe situatie?
    Een voorbeeld: crowdsourcing of user participation (mooie taal is dat Nederlands toch), waar de gebruiker bereid moet zijn om terechte kritiek te slikken. Dat is bij Wikipedia ook zo, wie onzin loopt uit te kramen, kan rekenen op weerwerk. Ik ben bang dat dit nog wel een heel forse taak kan worden en dan denk ik: moet jij dat er dan ook nog allemaal bijnemen? Kom op mensen, een archivaris is ook een mens, die behoefte heeft aan rust, vakantie en waardering. Bij sommige archieven zie ik mensen rondlopen die de archivaris zien als hun persoonlijke slaafje. Ik heb dan de neiging om zo'n persoon te verzoeken 'even normaal te doen'. En of het nou aan mijn oogopslag of niet geringe lichaamslengte ligt: het helpt!!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Net als Christian dacht ik bij archief2.0 ook meteen aan deze community. Dat vind ik het sterke aan deze woordkeuze, 'het veld' interpreteert het waarschijnlijk anders dan de bezoeker en beide interpretaties zijn waarschijnlijk bedoeld.

    De woorden 'Archief 2.0 conform' (nadruk van mij) suggereren voor mij ook een soort waarmerk en vind ik daardoor wat minder gelukkig gekozen. Maar ik vind het wel heel leuk dat ze de nadruk leggen op het 2.0 karakter van hun archiefwebsite.

    Voor mij zet Leiden hier wel de deur mee op een kier om de 2.0-functies van deze website uitgebreid te gaan bespreken hier :-) Ik ben erg benieuwd naar de nieuwe site, de sneak preview van Bob Coret zag er veelbelovend uit!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Richard: Nou, je hebt elders al meteen de tering naar de nering gezet - ben benieuwd naar de reacties!

    @Yvette: Over dat deze woordkeuze lijkt te suggereren dat er een soort checklist, setje eisen of keurmerk bestaat, zo had ik het nog niet gelezen inderdaad. Ik wil er ook niet te lang over nadenken. ;-)

    En wat dat laatste betreft: natuurlijk volgt hier een uitgebreide bespreking. Maar ik wacht even tot de echte lancering, want aan de site wordt op dit moment natuurlijk nog volop gesleuteld. Het komt, het komt! :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Natuurlijk is een site nooit echt Archief 2.0 conform.
    Zie deze omschrijving dan ook als een manier om waardering uit te spreken voor al het goede werk dat de Archief 2.0 community verricht.
    Voor mij is Archief 2.0 iets van samen, van delen. Binnen de gemeenschap, maar vooral ook met de gebruikers! Dit principe is een van de uitgangspunten geweest bij het ontwerpen van onze nieuwe site.
    Of dit geslaagd is kunnen jullie vanaf 15 oktober zelf beoordelen.
    In de geest van Archief 2.0 reken ik t.z.t. op heel veel feedback :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Walther: Bedankt voor je antwoord - weer een 'mysterie' opgelost. ;-)

    Zoals je hebt gezien, zag ik het al als een compliment richting de community Archief 2.0, waarvoor dank. Voor het overige heb ik die paar woordjes als aanleiding genomen om eens over wat andere dingen na te denken.

    Komt goed met die feedback! (En succes met verder sleutelen aan de site.)

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.