29 augustus 2011

Online krantenarchieven deels op zwart?


Ik merkte het al toen ik bij toeval zelf iets opzocht in het Digitale Krantenarchief van het Regionaal Archief Leiden:

In verband met een claim door de stichting LIRA mogen we geen krantenafbeeldingen meer tonen jonger dan 70 jaar. Het spijt ons bijzonder dat we hiertoe hebben moeten besluiten.

Op de studiezaal is het wel mogelijk om deze kranten digitaal in te zien.

Maar na een aantal DM's en tweets van anderen ging de bel pas echt rinkelen. Stichting Lira (die de belangen behartigt van de makers van teksten, en die samen met Pictoright, die de belangen behartigt van de makers van beeldmateriaal, een collectieve auteursrechtelijke toestemmingsregeling heeft opgesteld voor culturele erfgoedinstellingen die krantenarchieven willen digitaliseren en publiceren) zegt trouwens (nog) géén claim te hebben neergelegd bij de collega's van Leiden - er is nog overleg gaande. En op de site van Pictoright is hetzelfde bericht te lezen.

In ieder geval voor nu dus geen plaatjes.

Journalist Jurryt van de Vooren (@jRRT), die dit gisteren al bemerkte, is bezig te achterhalen wat er precies aan de hand is. Zijn bevindingen zal hij publiceren op Geschiedenis24.nl.

Maar het lijkt mij in de regel wel helder: iedere instelling die krantenarchieven online publiceert en daarbij ook de jaren 1941 en later meeneemt, zal zo'n overeenkomst moeten hebben. En anders heb je met de huidige wet- en regelgeving blijkbaar een probleem.

Hoe dan ook zou het jammer zijn als die schitterende bronnen offline moeten en moeten blijven. Daar is niemand bij gebaat.

(Overigens zijn de Historische Kranten van de Koninklijke Bibliotheek safe: zij hebben sinds november 2010 al een overeenkomst met Lira en Pictoright.)

Update 1 september 2011
Inmiddels is het artikel van Jurryt online gezet. Lees: Leids Krantenarchief blokkeert kranten vanaf 1941

En lees ook het artikel Online archief 'op zwart' in het Leidsch Dagblad, met een quote van de Leidse cultuurwethouder: "De Haan becijfert op basis van het eerste gesprek dat de regeling de gemeente jaarlijks enkele tienduizenden euro’s zou kosten."

Jurryt schreef ook een meer persoonlijk artikel, op Sportgeschiedenis.nl, waarin hij ingaat op het belang van deze krantenarchieven voor de geschiedschrijving van de sport. Hij roept op om het archief zo snel mogelijk, hangende vervolgoverleg, weer terug online te zetten. En bovendien spreekt hij de wens uit om te komen tot één portal voor álle digitale krantenarchieven. Lees: Geblokkeerd krantenarchief treft ook sportgeschiedenis

2 opmerkingen:

  1. Kleine non-entiteitjes, die hun status menen te moeten ontlenen aan het met opgeheven wijsvingertjes beknorren van "ongeoorloofde (her)publicaties". Ik heb hier maar één woord voor: BAH!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Richard: Da's duidelijk. Ik ben benieuwd waar Jurryt mee komt - hij heeft gisteren met Lira gesproken, dus zal wel snel zijn artikel publiceren.

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.