Utton begon ooit als deskundige op het gebied van edelstenen, maar maakte medio 1996 van zijn passie zijn beroep en werd professioneel acteur. Hij speelde diverse toneelrollen en won daarmee enkele prijzen. Zijn doorbraak kwam met een solovoorstelling waarin hij een portret speelt van de Engelse komiek en acteur Tony Hancock. Uttons portretten van personen uit een al dan niet recent verleden zijn inmiddels over de hele wereld te zien. De komende weken tourt hij nog door Nederland als Adolf Hitler, Francis Bacon, Charlie Chaplin, Winston Churchill en als Porthos, The Last Musketeer. En dus ook als Charles Dickens.
Gelezen
In de intieme setting - vanwege het kleine publiek zaten we op het toneel, wij op slechts een metertje of twee afstand van Dickens - van zijn huiskamer vertelt Dickens over de laatste twaalf jaar van zijn leven. Dat zijn de gelukkigste jaren, de jaren van zijn grootste roem, de vele lezingen en het grote geld. Dat geld blijkt nogal belangrijk voor hem en hij vertelt honderduit over hoe verbaasd hij ooit was dat mensen zoveel geld wilden neertellen om hem een avondje te horen voorlezen uit eigen werk ("and I had the story already written even"). En dat hij bedacht hoe hij zijn lezingen lucratiever kon maken. Met duurdere tarieven voor de mensen vooraan en goedkopere prijsjes voor de grijze massa op de achterste bankjes, konden méér mensen naar hem komen luisteren en verdiende hij zelf bovendien ook méér per avond. Iedereen blij.
Tussendoor vertelt hij over zijn privéleven, over het liefdeloze huwelijk met zijn vrouw Catherine, met wie hij desondanks tien kinderen kreeg ("God knows how that happened") en over zijn geheime liefde voor Ellen Ternan, een relatie die pas veel later bekend zou worden. Over hoe hij zich feitelijk doodwerkte en vervolgens zijn vrouw en kinderen er in hoog tempo de erfenis doorheen joegen. Maar ook over hoe zijn échte erfenis schuilgaat in zijn verhalen, waarin de meer dan 2.000 door hem bedachte personages voortleven.
Gehoord
Natuurlijk draagt hij daarom ook voor uit eigen werk, zoals Dickens dat ook voor het publiek in Engeland en Amerika deed. Om te beginnen een fragment uit het sfeervolle Martin Chuzzlewit met daarin de cartooneske Mrs. Gamp. Een soort huiszuster die het bij gelegenheid ook niet erg vindt om afwisselend en kibbelend met haar vriendin te waken bij de stervenden. Om zich daarbij volledig te buiten te gaan aan de gastvrijheid van het huis, waaronder in het bijzonder de drankvoorraad. Maar ook fragmenten uit onder meer Dickens' eerste roman The Pickwick Papers, uit A Christmas Carol en natuurlijk uit Oliver Twist, de dramatische moord op een prostituee.
Het is leuk om tussen het werken (en niksnutten) van zijn karakters door ook wat te leren over Dickens' manier van werken. Zo wist ik wel dat de meeste van zijn boeken in eerste instantie als feuilleton (vervolgverhaal) werden gepubliceerd, maar had ik er eigenlijk nooit bij stilgestaan dat daarmee ieder hoofdstuk zo was geschreven, dat het als het ware een verhaaltje op zich was geworden, met cliffhangers en al. Bovendien volgde het verhaal de tijd waarin het werd gepubliceerd. In de week voor Kerstmis speelde het verhaal ook in de week voor Kerst, en de week daarop was het zowel in werkelijkheid als in het verhaal Kerstmis. Vandaar ook de laatste oproep van Utton alias Dickens om de komende tijd tenminste een van zijn boeken te lezen, maar dan iedere week een hoofdstuk. Om zo te ervaren hoe zijn verhalen in vroeger tijden werden gelezen en beleefd.
Geslaagd
Pip Utton speelt Charles Dickens voor mijn gevoel - want ik ken Dickens natuurlijk zelf niet - ongelofelijk goed. Een begenadigd verhalenverteller met typisch Engelse humor. Afwisselend, gedoseerd, geloofwaardig en levensecht. Maar of het ook precies naar het leven van de echte Dickens is? Er zit vast een goede saus van Uttons eigen interpretatie over Dickens heen.
Hoe dan ook een aanrader om hem in deze weken nog te gaan zien als je daartoe kans ziet.
Hieronder alvast een filmpje om in de stemming te komen (alhoewel het vooral de beperktheid van het medium 'filmpje' aantoont):
Interessant vond ik ook deze TEDxTalk van Utton over het al dan niet gebruik van onze woordenschat:
Mooie weergave van gisteravond!
BeantwoordenVerwijderen