10 juni 2010

De wind Westelyk wordende en de lugt betrekkende


Misschien dat het komende voetbalgebeuren daar verandering in gaat brengen, maar veel moois hebben de Nederlanders nog niet laten zien in Zuid-Afrika. Zelf ben ik altijd gefascineerd geweest door het verhaal van de Boeren, Nederlandse kolonisten die in de slipstream van de VOC verhuisden naar de gebieden rond Kaap de Goede Hoop. Alhoewel hun latere oorlogen tegen het Britse koloniale bewind wereldwijd veel sympathie opriepen - menige stad in Nederland heeft wel wat straatnamen die eraan helpen herinneren - is het vooral hun bloedige strijd tegen verschillende zwarte bevolkingsgroepen in Afrika die de balans in hun nadeel doet uitslaan. De Khoikhoi (Hottentotten), de San (Bosjesmannen) en de Xhosa (Kaffers) werden een voor een hardhandig onder de voet gelopen.

Oogetuige van dit alles was Robert Jacob Gordon, commandant van het VOC-garnizoen in Kaapstad. Maar vooral was hij daarvoor ontdekkingsreiziger, wetenschapper en ontwikkelde hij zich tot kenner van de inheemse bevolking van zuidelijk Afrika. Tijdens enkele grote reizen hield hij gedetailleerde journaals bij met prachtige tekeningen. Schitterende landschappen, nieuwe diersoorten en onbekende volkeren werden allemaal door Gordon en een meereizende kunstenaar in kleurige beelden vastgelegd. Gordons tekening van een zwarte neushoorn sloeg onder Europese natuurwetenschappers in als een bom en zijn 'ontdekking' van de giraffe was een regelrechte sensatie.

En het mooie? Alle reisverslagen en tekeningen staan al online en zijn in het oorspronkelijke Nederlands raadpleegbaar. De originele Atlas van Gordon wordt beheerd door het Rijksmuseum Amsterdam, maar door de nijvere arbeid van onder andere Patrick Cullinan, die de enige biografie over Gordon schreef, kan iedereen de reizen van Gordon volgen. Niks 2.0 aan, maar wel spannend om te lezen!

Via Historisch Nieuwsblad

4 opmerkingen:

  1. Hé archivaris,
    Als je gek bent op de Boeren, dan vind je vast wel leuk dat boer Paul Krüger bij archivaris Frederic Adolph Hoefer in Hattem thee heeft gedronken.
    Gerrit Kouwenhoven, archivaris van Epe, Hattem en Heerde.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Gerrit: Dat zijn de betere weetjes op de woensdagmorgen. ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Leuk is ook dat hij daartoe op de Markt en plein publique hierover ruzie maakte met zijn zwager, de burgemeester, baron Van Heemstra!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Gerrit: Misschien leuk om zo'n weetje ook eens te verwerken in het Wikipedia-lemma over de beste man?

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.