Gelezen: De kleine keizer

Min of meer bij toeval las ik De kleine keizer, verslag van een passie van wijlen Martin Bril. Dat laatste - het verslag van een passie - is het zeker. Het boekje is een samenraapsel van oude artikelen (eerder gepubliceerd in De Morgen (België) en de Volkskrant) en nieuw werk, vooral naar aanleiding van enkele reizen die Bril maakte naar plekken die op de een of andere manier met Napoleon verbonden zijn, van slagveld tot museum.

Het is geen geschiedenisboek over Napoleon, het is eerder een verhalenverzameling. Die verhalen hangen weliswaar niet helemaal als los zand aan elkaar, hier en daar lijken ze zelfs chronologisch gerangschikt, maar uiteindelijk is het geheel toch niet veel meer dan een som der delen. Hoe dan ook lezen die delen vlot en vermakelijk weg. Erg mooi vond ik zelf de beschrijving van de Slag bij Waterloo, tevens het grootste hoofdstuk uit het boek.

Bril vertelt op de hem kenmerkende wijze over Napoleon en zijn leger, zijn vrouwen en zijn paarden, zijn haar, zijn glimlach, zijn humeur, zijn pieken en dalen, zijn bedden, zijn zaad en dus ook zijn Waterloo. Natuurlijk ontkomt ook Bril niet aan archiefbezoek. Zo was hij te gast op het Regionaal Archief Gorinchem:

Het bezoek van de keizer en Marie-Louise aan Gorinchem is van geen enkele betekenis voor de geschiedenis, het is niet eens een voetnoot in het verhaal van Napoleon. Toch bracht de kleine keizer een bezoek aan die stad en het is een wonderlijke ervaring in het stadsarchief gewoon de brieven (...) te kunnen lezen. De inkt heeft in de loop der jaren wat aan kracht ingeboet, het papier knispert van ouderdom, maar toch heb je iets in handen wat je in een rechte lijn verbindt met de gebeurtenissen van toen. In die zin leeft de geschiedenis, hoe gek het ook klinkt.

Een leuk boek als tussendoortje, zeker niet alleen voor fans van Napoleon, maar eigenlijk voor iedereen die graag de verhalen leest achter de geschiedenis. En die graag grote mannen naar kleine jongetjes geschreven ziet worden.