27 april 2009

Helene Blowers over het vinden van onze Phoenix


Inmiddels is het OCLC-rapport over de Perceptions of Libraries and Information Resources alweer zo'n vijf jaar oud, maar het beeld wat de gemiddelde mens bij een bibliotheek heeft is volgens Helene Blowers nog niets veranderd: een bibliotheek gaat over boeken.

Blowers was de eerste spreekster op UGame - ULearn 2009 en is in Nederland natuurlijk vooral bekend vanwege 23 Dingen, dat gebaseerd is op haar oorspronkelijke Learning 2.0 programma. Haar keynote ging over het zogezegd heruitvinden van de bibliotheek.

Trends
Om relevant te blijven als bibliotheek moeten we volgens Blowers bepaalde trends in de gaten houden en daarop actie ondernemen. Ze zette er voor ons een paar op een rij, die haar de laatste tijd zo waren opgevallen:

  • Het e-book is met de Kindle definitief doorgebroken. Het verkoopsucces van de Kindle in z'n eerste jaar overstijgt bijvoorbeeld zelfs dat van de iPod in het eerste jaar.

  • Meer dan 60% van de wereldbevolking heeft inmiddels een mobieltje en da's meer dan dat er mensen internet hebben. Mobiele communicatie brengt ons sneller bij elkaar dan welke andere technologie ooit tevoren.

  • Boeken die op mobieltjes worden geschreven en gelezen - cell phone novels - zijn niet zo novel meer, maar big business.

  • Papieren kranten kunnen het vaak ook digitaal niet bolwerken. Ze worstelen om het hoofd boven water te houden, terwijl steeds minder mensen denken nog zonder de krant te kunnen.

Als we niks doen met al die trends, dan is het in 2019 over en sluiten voor de bieb. Zit je dus in de sector waar het gaat over distributie van en toegang tot informatie, dan is de tijd van achteroverleunen wel voorbij...

Distributie gaat steeds meer mobiel, het format van de informatie is steeds meer digitaal. Wil de bibliothecaris dus niet in 2019 het loodje leggen, zoals de krantenjongen, dan moet er aan het beeld van boeken als merk iets worden gedaan.

Storm
Even als intermezzo, want ik hoorde al dat dit voor archieven allemaal niet zo zou gelden. Maar tja, dat het archief als zodanig niet eens voorkomt op die extinction timeline, da's namelijk niet zozeer een omissie van de makers... ;-)

Dat archieven unieke materialen hebben en een zeker monopolie over hun type informatie, da's een feit. Wat dat betreft hebben we wat langer de tijd en kunnen we ook leren van hoe bibliotheken de crisis te lijf gaan.

Maar de illusie dat we wel even ramen en deuren kunnen sluiten totdat de storm is overgewaaid, daar moeten we vanaf! Het is niet meer zoals vroeger, dat mama je niet zag als jij je handjes voor je oogjes hield... Mensen hebben ons in onze huidige gedaante steeds minder nodig. Ze regelen hun eigen 'archief' wel, waar ik dan ook vrijwel iedere presentatie zelf mee begin. Open die ogen!

De dood van het boek
Volgens Blowers moeten we niet zo bang zijn voor de dood van het boek as we know it. Waar we wel degelijk bang voor moeten zijn is onze afhankelijkheid van het format van het fysieke boek in relatie tot onze huidige informatiedienstverlening.

En daar komt dan ook de mooie parallel met Father Roderick: bibliothecarissen moeten naar buiten! Blijf je namelijk letterlijk en figuurlijk in je gebouw zitten, dan zie en hoor je alleen de (steeds kleiner wordende groep) mensen, die het huidige format van het boek nog waarderen. Het papieren ding, the real thing... Da's een heilloze weg, lezertjes.

Lifebrarians
En daar vinden we ook onze Phoenix. Wat mensen namelijk echt willen, is iets nalaten voor latere generaties. Zoals de eerste mensen hun handafdruk achterlieten op grotwanden, zo hebben hun nazaten jarenlang boeken nagelaten, die vervolgens door bibliothecarissen werden beheerd en beschikbaargesteld.

Boeken laten de meeste mensen niet meer na, maar ze hebben nog steeds verhalen, te volgen in hun lifestreams. Of het nu een (micro)blog is, een profiel in een sociaal netwerk of zo'n cell phone novel... We laten nog steeds 'boeken' na. Alleen niet meer van papier.

Wij - ook archivarissen - moeten mensen daarom faciliteren in het vertellen van hun verhaal en het lezen van de verhalen van anderen. Eigenlijk hebben we dat altijd al gedaan, maar in de loop der jaren is ons oog van dat doel afgeraakt en gericht geweest op het fysieke product wat het opleverde. Maar "it's not really about the bubbles, it's about blowing them." Librarians moeten lifebrarians worden.



Plaatje

4 opmerkingen:

  1. Goed verhaal! Leuk hoe ieder er toch zijn eigen twist aan geeft.
    Nu herinner ik me weer dat ik het zo jammer vond dat er voor archivarissen nog geen nieuwe term als Lifebrarian te bedenken is. Zoals zij dat bracht was het bijzonder geloofwaardig.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Luud: Ik heb ook nog over een archiefalternatief voor de lifebrarian nagedacht, maar kon niks bedenken... We moeten dus uit een ander vaatje tappen! :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Geneaal: Da's al veel beter dan waar ik mee kon komen. Dat was namelijk helemaal niks - letterlijk... haha!

    Ach, uiteindelijk gaat het ook niet om het woord wat je eraan geeft. Alhoewel het wel dingen zijn die lekker blijven hangen. En iedereen weet daarna welke ontwikkeling je ermee aanduidt.

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.