13 december 2009

Ding 19 - Het familieboek van Ikke #23ad


Zo'n 80% van onze huidige klanten, zowel analoog als digitaal, is genealoog. Het totale aantal mensen in Nederland met interesse in familiegeschiedenis is echter nog veel groter.

De manier waarop we tot vandaag de dag al die mensen proberen te bedienen is met meer en meer indexen online te zetten, meer scans, meer gekoppelde databases en meer info over het onderzoek. Genealogen zijn daarmee dan ook meer en meer geholpen...

Familiegeschiedenis
...maar een grote groep mensen met belangstelling voor hun familiegeschiedenis heeft bepaald geen interesse in het zover mogelijk terugzoeken van alle voorouders of het verzamelen van zoveel mogelijk namen en data. Die mensen zoeken hooguit een paar generaties terug - grofweg de voorouders die ook gevoelsmatig nog als familie worden ervaren - en kleuren verder met verhalen en foto's de stamboom in. Soms pikken ze bepaalde voorouders eruit waar ze meer onderzoek naar doen, zoals een immigrant, een soldaat of een boef: voorouders met een verhaal.

En die mensen bedienen wij dus niet. Toen we op het BHIC naar aanleiding van wat oefenexercities rond persona's dan ook wat aan het brainstormen waren en ik het bovenstaande vertelde, lanceerde ik het idee van een soort familieboek van Ikke. Je kent dat wel, van die invulalbums waarin kersverse ouders voor hun spruit allerlei foto's, feiten, verhalen en zo in bewaren. Een dergelijk invulalbum kun je natuurlijk ook voor een familiegeschiedenis bedenken. Je kunt je daar digitaal vast iets moois bij voorstellen.

Scrapbooks
Na deze wat lange inleiding nu het punt: het is er al. Niet echt in Nederland, maar in Amerika. Afgelopen vrijdag hield Susan Tucker tijdens de alumnidag voor studenten Archiefwetenschap een presentatie waarin zogenoemde scrapbooks (wij zouden het plakboeken noemen) aan bod kwamen. De presentatie was getiteld The Mediation of Memory: Records Use in Individual and Communual Problems en op dit onderwerp was ze die week juist gepromoveerd.

Anders dan in Nederland heeft in Amerika iedere familie wel een family historian. Deze scrapbookers kiezen bewust enkele personen onder de voorouders uit waarover ze verhalen gaan verzamelen en documenteren. En heel bewust kiezen ze alle andere personen dus duidelijk níet uit, iets wat een genealoog niet snel zal doen.

Identiteit
Deze traditie van scrapbooking - die al behoorlijk ver teruggaat - is in Amerika onder meer beïnvloed door vrijwillige dan wel gedwongen migratie en brengt de familie verbondenheid met inspirerende voorouders. In die zin geeft een scrapbook dus vanuit het verleden identiteit aan de familie. Een mooi voorbeeld was het verhaal van een schipbreuk in 1875 (met dank aan @Ingmario).

In tegenstelling tot genealogen, die meestal van het mannelijk geslacht zijn, gaat het bij de scrapbookers overwegend om vrouwen. Denk maar aan je eigen boek van Ikke of fotoalbums van je eerste jaren: papa maakte de foto's, mama plakte ze in en schreef er de tekstjes bij. En versierde een en ander vaak met krulletjes en zo, want het maken van zo'n album is ook een creatief proces. Net als het scrapbook, wat vaak volstaat met bijvoorbeeld eigen kaartjes, tekeningen van historische gebeurtenissen enzovoort.

Archiefdienst
Op mijn vraag aan Susan hoe wij deze klantengroep zouden kunnen bedienen kwam niet een kant-en-klaar antwoord. Haar onderzoek was hier dan ook niet echt op gericht geweest. Ze gaf aan dat de scrapbookers nog maar weinig gebruik maakten van archieven, vooral omdat ze daar niet de gegevens vonden waar het hun om ging (terwijl die er wel vaak zijn, ergens, verstopt in egodocumenten zoals brieven en dergelijke - alleen ligt bij het ontsluiten van onze archieven daar niet de nadruk op). Ze noemde het Ohio Memory Scrapbook, maar dat is meer een grote database waarin je items als 'favoriet' kunt bestempelen.

Zelf uploaden van foto's en verhalen en zo kan echter niet, dus dit komt niet eens in de buurt van wat ik zou willen zien. Wat dat betreft zie ik liever de mogelijkheden van een site als Footnote, die uploaden van je eigen schoenendoos wel héél eenvoudig maakt. En wat presentatie betreft denk ik aan applicaties die je wel ziet voor het online samenstellen van fotoboeken, zoals deze (en talloze andere sites), maar dan met extra paginasjablonen die voor een familiegeschiedenis handig zijn.

De site Mapping our Anzacs komt al veel dichter bij dit alles in de buurt (alhoewel je hier meer aan een gezamenlijk plakboek werkt), dus die verdient nadere aandacht. Een andere toehoorder legde tegenover mij nog de link naar merklappen, maar dat verband zou ik nog uit moeten vogelen, want ik zie het niet zo snel.

De presentatie was boeiend en inspirerend, dus hopelijk komen de slides nog online, zoals toegezegd.

Plaatje

6 opmerkingen:

  1. Zie je wel dat borduren hip is! Misschien dat My-Stitch of Divinenanny je kunnen helpen.
    De ene werkt bij een archiefinspectie, de andere bij de KB.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Ingmar: Ongelofelijk inderdaad! En de erfgoedwereld wordt er blijkbaar door overspoeld, als jij zo al wat fanatiekelingen kunt oplepelen.

    Misschien moeten we op ons blog ook maar eens aandacht aan leuke borduurvoorbeelden gaan besteden. "Motieven uit de archieven" of zoiets? ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Goed verhaal. Interessante insteek.
    Past goed bij de verhalenstrategie van het BHIC ook.

    Jammer dat ik er niet bij was, het klinkt als een leerzame dag.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Luud: Inderdaad zou iets dergelijks goed bij het BHIC passen.

    Podcasts zitten er niet in, maar wie weet komen de slides snel online. Da's tenminste iets.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Is dit ongeveer wat je bedoelt? Informatie uit het archief verrijkt met eigen foto's en verhalen.

    Had Luud weken terug al beloofd er iets over op Archief 2.0 over te schrijven. Moet er binnenkort maar eens van komen...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Vincent: Ja, dat ziet er al héél wat beter uit! Wat een leuke site - die ga ik zeker eens nader bekijken! :-) En ja, schrijf er vooral een stukje over, voor Archief 2.0 - zulke sites mogen best breed bekend worden!

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.