21 april 2010

Voor het echie: verdwijnt het archief uit Waalwijk?


Gisteren las ik in het Brabants Dagblad over de plannen van de nieuwe Waalwijkse bestuurscoalitie:

Het gemeente-archief moet (...) gedeeltelijk losgekoppeld worden van het nog te realiseren Cultuur Historisch Ankerpunt (CHAP). Voor het oud archief zoeken ze ruimte elders in de regio. In het CHAP wordt dan een bescheiden studiezaal ingericht.


Concreet willen ze dus het gemeentelijk archief in Waalwijk als zelfstandige dienst opdoeken en onderbrengen bij waarschijnlijk een van de naburige archiefdiensten, in welke vorm dan ook. In Waalwijk zelf zou dan nog een soort historisch informatiepunt moeten komen. Zeg maar een fysiek, lokaal dienstverleningsloket van een regionale archiefinstelling. Natuurlijk worden de mogelijkheden links en rechts al voorzichtig onderzocht.

Het was in eerste instantie trouwens vooral het Nederlands Leder en Schoenen Museum in Waalwijk dat een mooie locatie in het centrum zocht. Op de huidige locatie aan de Elzenweg zou het museum te ver uit de loop liggen, dus vanuit het oogpunt van publieksbereik was de verhuizing noodzakelijk. Daartoe werd jaren geleden al een plan opgesteld.

Depot en zo
Het Gemeentearchief Waalwijk worstelde al langer eveneens met enkele problemen: een depot dat niet aan de wettelijke eisen voldeed en een te krappe studiezaal. Het eerste probleem bestaat nog steeds, maar met het slijten van de tijd werd het tweede probleem door de terugval in bezoekersaantallen minder nijpend. Het zal op dit moment zo ongeveer opgelost zijn.

Inmiddels was in Waalwijk al het idee van het CHAP ontstaan. Met ongetwijfeld de wiskundige wijsheid in het achterhoofd dat min en min opgeteld plus geeft, werden de problemen van beide culturele instellingen ambtelijk kundig op een hoop geveegd. Het oude, monumentale raadhuis, zou na de verhuizing van bestuur en ambtelijk apparaat naar een inmiddels gereedgekomen nieuw gemeentehuis, omgebouwd worden tot het CHAP. Museum, archief en bijvoorbeeld ook heemkundekringen zouden in het CHAP een gezamenlijk onderkomen vinden. Niet alleen een onwerkbare naam, CHAP, maar tot nog toe ook altijd een onhaalbaar - want vooral onbetaalbaar - plan gebleken.

Er is allemaal nog veel meer over te vertellen natuurlijk.

In 2000 werd ik gevraagd de gelederen van het Waalwijkse gemeentearchief te versterken. En zo lang als ik het archief ken heeft het haar voortbestaan ieder jaar wel een keer moeten bevechten. Je leert op den duur de gevaarlijke momenten kennen. In een tijd van bezuinigingen en nieuwe coalitieonderhandelingen had ik dan ook al wel het bovenstaande berichtje in de krant verwacht. Vandaag kreeg ik vanuit diverse betrouwbare bronnen bevestiging daarvan.

Professioneel geboren
Het mooie van die kleinere archieforganisaties is dat je zo breed inzetbaar moet zijn. Van koffie halen voor vrijwilligers tot het schrijven van beleidsvoorstellen voor het management, het behoort allemaal tot het takenpakket. Er is geen scheiding tussen front- en backoffice, dus zorgt die ook niet voor problemen. En van acquisitie tot beschikbaarstellen, met alle archiefwerkzaamheden kom je direct in aanraking. In Waalwijk leerde ik zogezegd het vak. Meer nog dan dat leerde ik daarnaast dat je mij vooral aan de voorkant van de organisatie moet hebben, in de dienstverlening dus.

Geboren en getogen in Waalwijk kon ik als archivaris niet beter beginnen dan bij het plaatselijk archief. Ik kende de stad en de omliggende dorpen, de mensen en de geschiedenis. Een tijdje heb ik er dan ook met veel plezier gewerkt, maar achteraf bekeken ben ik blij dat een langzaam onveilig geworden werkomgeving me alsnog deed besluiten elders onderdak te zoeken. Dat onderdak vond ik in Den Bosch en die stap is professioneel gezien nog steeds een van mijn betere ooit. Tegenwoordig besef ik dat het werken op een kleinere dienst je vooral van alles laat proeven, maar wil je van de lekkerste hapjes een goede maaltijd nuttigen, dan zul je als werknemer toch echt de grotere instellingen op moeten zoeken.

Bij ons in Waalwijk
Nog jaren had ik het tegenover mijn Bossche collega's over 'bij ons in Waalwijk'. Het werd me gelukkig niet kwalijk genomen. Maar Waalwijk heb ik eigenlijk nooit gemist.

Op dinsdag 27 april gaat de gemeenteraad zich buigen over het nieuwe coalitieakkoord en dus ook over de kwestie van het archief. Daar zal ik verder niets over zeggen. Niet omdat ik daar geen mening, geen gedachten of gevoelens bij heb, maar simpelweg omdat ik daarin ook met verschillende petten en belangen rondloop. Ik ben hoe dan ook benieuwd hoe het verder gaat.

Maar dat het dit keer 'voor het echie' is, da's wel duidelijk.

Plaatje (zelf nog gekiekt met m'n eerste cameraatje)

7 opmerkingen:

  1. Het is in ieder geval te hopen dat er nu eindelijk eens duidelijkheid komt en in plaats van energie steken in dit soort van herhaalde trajecten de energie weer gaat richting toekomstplannen voor de archieven.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Luud: Kleinere archieven kampen nu eenmaal periodiek met dit soort onduidelijkheid. Voor Waalwijk zal die naar alle waarschijnlijkheid na komende dinsdag wel voorbij zijn, tenminste wat de beslissing betreft of de gemeente een eigen archiefdienst voortzet of niet. Zo niet, dan volgt weer heel andere onduidelijkheid, want waar gaat het papier naartoe, wat gebeurt er met het personeel enzovoort, enzovoort. Enfin, we weten allemaal wat er speelt in dit soort kwesties. Dus ja, hoe eerder duidelijkheid, hoe beter.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ha Christian, mooi stukje ja. inderdaad Waalwijk (en ongetwijfeld andere kleinere archiefdiensten) een goede broedplaats voor aankomend talent:). Ik heb het altijd heerlijk gevonden: de korte lijntjes, alle hoeken van het archief aftasten, alles kunnen aanpakken en samen de schouders eronder. Maar de onzekerheid en de regelmatig terugkerende paringsdansen met andere diensten... nee dank je!
    ik ben benieuwd hoe het nu weer afloopt (als er eindelijk een beslissing genomen wordt !)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Mirjam: Afgelopen dinsdag heeft de gemeenteraad zich over het nieuwe coalitieakkoord gebogen en naar ik heb begrepen zijn er geen zaken veranderd in deze. Nu moet dus een vertaling van dat akkoord naar de begroting volgen. Voor het archief zullen links en rechts al wel mogelijkheden en cijfers worden opgevraagd en zal er nu politiek en bestuurlijk ook bekeken moeten worden wat voor soort "bescheiden studiezaal" er dan in Waalwijk achter zou moeten blijven. Kwestie van uitwerken dus. Gaat allemaal nog wel een tijdje duren, maar de kogel lijkt wel door de kerk: het archief verdwijnt uit Waalwijk, in ieder geval in haar huidige vorm.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. toch ook wel een beetje zonde, hè....

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.