28 november 2010

Narcisme, voyeurisme en archieven


Een hele tijd geleden blogde Wilma over I Am The Media en een paar dagen geleden heb ik er dan eindelijk ook eens naar gekeken. De visueel aantrekkelijke documentaire, deels in het Frans, onderzoekt wat mensen rond de wereld beweegt om zich via het internet bloot te geven. Daarbij komen zeker in het begin van de documentaire allerlei extreme, bijna zielige gevallen aan bod, voor wie de mening van Andrew Keen nog overdadig genuanceerd lijkt.

Maar tussendoor wordt er ook serieus nagedacht over de achtergronden van dergelijk gedrag. Het onderwerp uit zich immers niet alleen in extreme vormen, we doen er eigenlijk allemaal aan mee. De conclusie luidt dat de mens nou eenmaal een narcistisch wezen is en dat ook altijd is geweest. Vroeger waren er die door het schrijven van brieven uiting gaven aan hun narcisme, tegenwoordig kan dat allemaal wat minder omslachtig. En dat is dan ook het grote verschil met de voorbije eeuwen: iedereen heeft tegenwoordig de tools binnen handbereik om op een makkelijke manier zichzelf audiovisueel de wereld in te slingeren, of een ander het nu zien en horen wil of niet.

Archives Are The Media?
Niet schokkend, maar het stemt me even tot reflectie. Ook archiefinstellingen - en zij niet alleen - haken namelijk gretig op deze trend in. Met onze foto- en verhalenbanken bijvoorbeeld krijgt iedereen onder het mom van identiteitsverschaffing ruimschoots gelegenheid om eigen herinneringen en verhaaltjes toe te voegen aan het grotere geschiedenisverhaal van dorp, stad of streek. Liefst met foto's, want dan is het ook voor een ander nog leuk om te zien. Een soort gluren bij de buren dus. Mooi citaat uit de docu: "de motor van het narcisme is het voyeurisme."

Anderen, die uit hetzelfde dorp komen of dezelfde gebeurtenissen meemaakten, lezen daar graag over en reageren op die verhalen... met hun eigen verhaal. Misschien wel zoals veel mensen je bij een herontmoeting vragen hoe het gaat, om vervolgens willekeurig welk antwoord op die vraag slechts aan te grijpen om uitgebreid over zichzelf te beginnen wauwelen.

Helpen wij als archiefdiensten dus mensen met het vormgeven aan identiteit door ze hun eigen en gezamenlijke geschiedenis te laten vertellen en samen te laten delen en beleven? Of faciliteren we gewoonweg op een beschaafde manier het narcisme in diezelfde mens?

Volgens mij is het tijd voor een partijtje tennis...

7 opmerkingen:

  1. Pas op dat je niet in die logische valkuil trapt. Ja, sociale media maken het inderdaad makkelijker dat narcisme uit te dragen. Maar niet meer dan ze het makkelijker maken om constructieve bijdragen te leveren.

    Maar als je denkt dat die moderne middelen jou of je organisatie ontslaan van de taak om te modereren op het materiaal wat men aanlevert, dan heb je het mis.

    Voorheen kwam er zo nu en dan iemand aanzetten met een doos "oude troep". In sommige gevallen zaten daar kleine schatten in. Zo is het precies met sociale media, alleen nu krijg je elke dag, de hele dag, kleine doosjes met troep. Meer werk om te controleren, maar mogelijk ook veel meer schatten.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Grismar: Bedankt voor je reactie. En je hebt natuurlijk helemaal gelijk.

    Ik bedoelde mezelf meer af te vragen wat er onbewust de reden van is dat we mensen vragen om (bijvoorbeeld) hun herinneringen via onze website met anderen te delen. Of dat nu via specifieke sociale media gaat of niet.

    Van je taak als moderator ben je inderdaad nooit ontslagen. Als BHIC modereren we ons suf! ;-) In mijn ogen soms op de verkeerde momenten, maar uiteindelijk volgen we online alles wat er op onze site verschijnt. Ingestuurde verhalen - om toch weer dat voorbeeld te pakken - worden er zelfs alleen door ons opgezet (iets wat ikzelf trouwens liever anders zou zien).

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Interessant Christian. Lunchvoer wat mij betreft :-) Net als Grismar denk ik dat het niet om óf gaat maar om én.

    Narcisme is voor mij trouwens "slechts" een strategie voor een onderliggende behoefte: Gezien worden. En die behoefte wordt sterker naarmate die minder vervuld werd, denk ik. Je kunt je identeit ook slechts vorm geven in relatie tot anderen. Dus pas als die gezien wordt. Een filosofische discussie voorwaar, waar ik hier de woorden nog niet helemaal voor kan vinden. Maar dan denk ik maar even aan Aristoteles: "Het is de kunst om met een gedachte te kunnen spelen zonder die te accepteren"

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Marina: Dankjewel voor je reactie, die inderdaad prima als voer kan dienen tijdens een lunch.

    Narcisme is een menselijke behoefte en wij spelen daar als instellingen bewust of onbewust duidelijk op in. Is ook niks verkeerds mee, zeker niet als het tegelijkertijd (of bovenal) andere doelen dient. Bijvoorbeeld het vormgeven aan identiteit, van jezelf of zelfs van een heel dorp of zo.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hee, wat leuk dat je er een blogpost aan gewijd hebt :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @Wilma: Belofte maakt schuld. En ik moest toch ineens aan bepaalde dingen denken, die ik dan maar intyp, zodat ik weer rustig kan slapen. ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. @Chris Haha... mooi dat ik ook nog heb bijgedragen aan je nachtrust :-)

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.