12 april 2011

Bezocht: een andere wereld


Vanaf de Gouveneursweg tussen Heeswijk en Middelrode, de eerste provinciale klinkerweg van Noord-Brabant, doemen de torens van Kasteel Heeswijk al op tussen de bomen. Deze waterburcht, gebouwd op de plek waar in de elfde eeuw al een motte was te vinden, heeft een geschiedenis vol verbouwingen achter de rug, maar ziet er zeker na de restauratie van de laatste jaren nog altijd schitterend uit.

Een van haar bekendste bewoners was André van den Bogaerde (1787-1855), gouverneur van Noord-Brabant, maar vooral kunstverzamelaar. Zijn leven en werk staan centraal in de tentoonstelling Een andere wereld, die te zien is op het kasteel. Talloze kunstwerken en archiefstukken, zowel uit de eigen collectie als in bruikleen, worden in samenhang getoond en vertellen met het kasteel de geschiedenis vanaf het aantreden van André als gouverneur in 1830 tot zijn afscheid in 1842. Een periode die natuurlijk vooral wordt gekenmerkt door de Belgische Opstand, waarbij het André's - nota bene geboren in Gent - verdienste is dat de bevolking van Noord-Brabant overwegend rustig en trouw aan de koning blijft.

Liever centen
Maar vooral zijn kunstcollectie staat centraal. Na André's overlijden wordt die opgenomen in de collectie van zijn zoons, Louis en Alberic, die enthousiast doorverzamelen. De langstlevende, Alberic, laat in zijn testament opnemen dat collectie en kasteel na zijn dood moeten blijven zoals ze zijn, en wel tot december 1963, als de jongste erfgenaam tachtig jaar oud zal worden.

Helaas had de familie meer oren naar het geld dan naar een museumkasteel en ze vocht - met succes - het testament aan. Tussen 1897 en 1903 wordt het grootste deel van de collectie dan ook op een aantal veilingen verkocht. De talloze wapens, harnassen, schilderijen, meubels, beelden, porselein, aardewerk, zilverwerk, smeedwerk, enkele duizenden flessen wijn, duizenden sigaren etcetera brengen niet alleen meer dan 600.000 gulden op, maar raken vooral wereldwijd verspreid.

Archieven
De huidige collectie bestaat uit zo'n 2.000 objecten - nog altijd de moeite dus. Maar het leuke is dat via de archieven van de familie Bogaerde van Terbrugge en aanverwante families, die beheerd worden door het BHIC, inventarislijsten van de veilingen zijn teruggevonden, waardoor delen van de oude collectie via bruiklenen weer bij elkaar konden worden gebracht. En de archieven leverden nog veel meer nieuwe informatie op, over de inrichting van de verschillende ruimten van het kasteel bijvoorbeeld, of over verkopingen en natuurlijk over het leven van André en zijn familie zelf.

Dit archiefonderzoek werd verricht door een oud-medewerkster van het BHIC, die nu haar stage liep bij het kasteel en meehielp bij de totstandkoming van de tentoonstelling. Haar voormalige collega's van het studiezaalteam, waaronder ondergetekende, werden afgelopen maandagmorgen 11 april op het kasteel getrakteerd op een speciale rondleiding door de gebouwen en we kregen bovendien extra uitleg bij de expositie. Speciaal, want we bezochten ook de IJzertoren - met een vloer van koper, speciaal gebouwd om de verzameling ijzerwaren uit te stallen - en de Wapenzaal, welke laatste toepasselijk genoeg tegenwoordig ook voor trouwerijen wordt gereserveerd.

Kortom
Een heerlijk lentezonnetje, een prachtig kasteel en een mooie tentoonstelling, die via archiefstukken, kunstobjecten en het prachtige gebouw zelf een markant verhaal vertelt. Wat wil je nog meer op een maandagmorgen?

Een aanrader dus! Nog te bezoeken t/m 19 juni 2011.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.