Gezien: Urbanus zelf!

Ooit - het liep tegen Kerstmis - stelde ik mijn muziekleraar van de middelbare school ernstig teleur door het liedje Bakske vol met stro uit te kiezen als mijn 'liedje van de week'. Blijkbaar paste mijn keuze niet in zijn toegestane muziekcanon en daarna heb ik ook nooit meer een 'liedje van de week' mogen kiezen. Tot daar mijn participatie tijdens de muzieklessen, die voortaan beperkt werd tot twee houten stokjes waarvan me was wijsgemaakt dat ik er ritme mee zou kunnen houden...

Nou goed dan, van Urbanus had ik slechts wat cassettebandjes, die ik grijs heb gedraaid. Over en over, ik lag er steeds weer dubbel van. Vrolijk, volks en Vlaams, onnozel en absurd gewoon.

Het was inmiddels een jaar of twaalf geleden dat Urbanus nog eens in Nederland op het podium stond, dus nu hij weer een ronde ging maken langs onze theaters, kon het niet uitblijven of ik nam ons pap afgelopen woensdag mee naar mijn jeugdidool. Van de website:

De show is een best of met hits als “Hittentit”, “Madammen Met Een Bontjas”, “Quand Les Zosiaux Chantent Dans Le Bois”, “Bakske Vol Met Stro”, “1-2-3 Rikke Tikke Tik”, “Poesje Stoei”, doorspekt met een paar nieuwe nummers. De liedjes worden aan mekaar geveterd met splinternieuwe sketches, oneliners, twoliners en visuele onnozelheden. Een feest van herkenning. Vrees dus niet, hij lijkt nog steeds op zichzelf.

Dat wilden we! En dat kregen we ook. Wie kwam voor de Urbanus van mijn cassettebandjes - zoals wij - had een topavond, wie kwam voor een ander soort Urbanus, had beter weg kunnen blijven.

Een topavond dus, om Urbanus eens echt 'in het echt' te zien. Meest genoten hebben we van zijn vroegere werk, wat van mij gerust precies had mogen klinken als op de bandjes, inclusief de ruis en haperingen. Misschien had ik dat nog wel het liefst gehad.

Voor het overige zat een groot deel van de topavond hem dus toch in het jeugdsentiment. Want lag ik er vroeger nog dubbel van, heb ik de onbevangen liefde voor de humor van Urbanus blijkbaar toch een beetje achter me gelaten. Het is niet anders. Maar toch, als je van Urbanus hield, dan ga hem zien!

Meer inhoudelijke recensies lees je hier en hier, voor meer informatie over Urbanus check je deze fansite en filmpjes zoek je natuurlijk op YouTube.

Filmpje: "Your name, sir?"

Bij het zien van bovenstaande sketch van Hugh Laurie & Stephen Fry moesten we gisteravond erg lachen. Het lijkt de burgerlijke stand wel. "As it sounds..."

En wij maar denken dat digitaal archiveren een toffe job is.

(Tip van Wilma, die heerlijk zat te YouTube'en, terwijl ik zat te werken)

Warm aanbevolen
- Filmpje: En we noemen haar party
- Er zit archief in je naam

Gezien: Van der Laan en Woe - Buutvrij

Het cabaretduo Van der Laan en Woe (Niels van der Laan en Jeroen Woe, voorheen Geen Familie) klinkt je als naam misschien niet meteen bekend in de oren, maar je kent ze vast wel. Ze maakten jaren deel uit van het radiocabaret van Spijkers met Koppen, deden in 2010 en 2012 mee aan het oudejaarscabaret van Erik van Muiswinkel en vrienden (de shows Gedoog, Hoop en Liefde en Het Eerlijke Verhaal) en zijn wekelijks te zien bij Paul de Leeuw in een satirische nieuwsquiz. Ook touren ze al enkele jaren samen langs de Nederlandse theaters. Voor hun programma Superlatief werden ze daarvoor in 2011 zelfs beloond met de Neerlands Hoop cabaretprijs voor meest vernieuwende, originele act.

Naast intelligente sketches zijn ze vooral bekend van hun knappe liedjes, waarvan het meest bekend misschien wel het Griekse bedankje is voor onze miljardensteun aan hen in tijden van economische nood. Maar luister vooral ook eens naar liedjes als Bedreiger, Pa Pa Pa Paardenvlees en Depression. Dat soort liedjes, maar dan minder gelinkt aan de directe actualiteit, zit er ook in hun nieuwe programma, getiteld Buutvrij, dat Wilma en ik gisteren gingen zien in Theater aan de Parade in 's-Hertogenbosch. Zoals het liedje over Social Media Stress, al bekend uit de show van Paul de Leeuw.

Bingo
Maar scherpe, soms bijna absurdistische sketches hadden toch wel de overhand. Alhoewel het begin wat stroef voelde, werd het programma naarmate het vorderde steeds sterker. Sketches en liedjes werden meer en meer met elkaar verweven tot een kluwen aan situaties waarin uiteindelijk alles goed zou moeten komen. Dat was ook het levensmotto van de Twentse boer met banjo, die niets liever wilde dan samen met zijn enige bokje te genieten van de rust, maar voortdurend door een eenzame postbode allerlei tv-spelletjes werd ingesmokkeld. Mooiste daarbij was de parodie op Boer Zoekt Vrouw ("Ach kom jong, die brief is van Eneco!")

Andere hoogtepunten waren de overactieve doch nietszeggende Twitter-deskundige, de onnozele politicus die aan een vragenlijst werd blootgesteld ("U moet kiezen!") om vervolgens met z'n antwoorden te worden geconfronteerd, de twee yuppen die in hun vrije tijd stoom afblazen door verkleed als baldadige Marokkanen (zie foto bovenaan) mensen op straat lastig te vallen, en de eenzame weduwnaar die als enige deelnemer aan de jaarlijkse 'Bingo voor Congo' meedoet de spelleider tot wanhoop drijft met zijn drang om tóch tot een volle kaart door te spelen, vervolgens om een 'foute bingo' roept en er daarom op staat een liedje te zingen. Wilma's favoriet was een melig telefoongesprek waarbij de gang van het gesprek bepaald werd door een mandje met voorwerpen, waarin alleen een mossel nog ontbrak. Kortom, het lijkt een warboel, maar het zit erg sterk geregisseerd in elkaar.

Balkon
Enig minpuntje was de gimmick om juist níet aan publieksparticipatie te zullen doen. Dat werkte de eerste paar keer goed, maar na korte tijd raakt publiek natuurlijk snel gewend aan het níet mee hoeven doen. Waardoor iemand van de techniek - op het balkon - op een gegeven moment toch iets mee moest roepen. Waarna de voorspelbare grappen van het duo en lachen van het publiek vielen. Dat had niet nodig geweest.

Maar goed, hadden wij op tijd geweest en hadden we daardoor niet als een van de enkelen op het balkon hoeven plaatsnemen, dan hadden we dit vast ook niet geweten. En was het gewoon een uitstekende show geweest, zonder minpuntje, waar we heerlijk om hebben kunnen lachen. Knappe voorstelling!

Napret
Online valt er trouwens volop te genieten van Van der Laan en Woe. Kijk bij de media op hun eigen website of HumorTV, maar dé bron voor filmpjes is natuurlijk het YouTube-kanaal van Geen Familie.

Aanbevolen kijkvoer
- Meer shows die ik zag
- Meer cabaret waar ik om moest lachen

Vrijdagavond cabaret: Dolf Janssen

Dolf Janssen is bekend als de vlotgebekte, slungelige cabaretier annex marathonloper annex idealist met gekleurd haar. Hij kwam een maand of twee geleden naar Waalwijk en samen met ons pap ben ik hem eens in het echt gaan zien. De titel van z'n programma beloofde alvast veel inhoud: Als ik het niet doe, doet niemand het (en daar zal ook wel weer een reden voor zijn, maar mij wordt weer eens niets verteld)

Met als motto "verbeter de wereld, begin bij mezelf" zocht hij naar feiten. Feiten, zodat hij de waarheid kent, zelf keuzes kan maken en langs die weg misschien de wereld een klein beetje mooier. Maar in onze maatschappij is het tegenwoordig lastig feiten vinden. Ze worden verdraaid, verzwegen, verkocht, weggestopt of wat dan ook.

In z'n jonge jaren plantte Dolf een zaadje. Dat werd een twijgje en later een boom. En Dolf vond het mooi.

Affiche (foto: Margriet Jeninga)

Wat kun jij doen om de wereld te verbeteren? De zaal wist niet echt antwoord te geven. "Iets doen voor een ander", riep iemand. Maar wat dan? "Daar denk ik nog over na." Zo gaat het vaak...

Gelukkig had Dolf een antwoord: koop een waterflesje in plaats van steeds flesjes water.

Join the Pipe
Dolf blijkt inmiddels ambassadeur van Join the Pipe: "het eerste sociale netwerk van kraanwater drinkers met een droom; het bouwen van de langste waterleiding om zo iedereen van schoon drinkwater te kunnen voorzien."

De reden voor dit initiatief is evenals de aanpak simpel:

Er was eens een tijd waar de helft van de bevolking elke dag 70 liter drinkwater puur en alleen gebruikte om het toilet mee door te spoelen, terwijl op het zelfde moment, de andere helft omkwam van de dorst.

Als particulier kun je waterflessen kopen, als restaurant karaffen, voor parken en publieke plaatsen zijn er zelfs watertappunten. Het gebruikte materiaal is natuurlijk milieuvriendelijk, zodat het je leven lang meegaat en niet toevoegt aan de bestaande plastic soep. Met de opbrengst worden waterpompen, putten en andere waterprojecten in Afrika en Azië gefinancierd.

Mooi! En Brabant doet ook mee (filmpje). Als ik weer eens op de Bossche Parade kom, dan gaan we ons eigen flesje een keer vullen.

Terug naar Dolf
Het verhaal van Dolf is goed, de grapdichtheid hoog, zijn improviserend vermogen sterk. Helaas maakt hij nogal wat 'grappige' zijsprongen, die vaak wel leuk zijn, maar niet altijd nuttig en in die gevallen behoorlijk afleiden van het verhaal. Maar dat zij hem vergeven, want als afsluiting komt hij met een heel mooi gedicht.

Een show waarna er wél iets verandert. Al is het maar iets kleins.

Gezien: Erik van Muiswinkel - 4-8-'61

Toen Kees Torn bij De Wereld Draait Door zat (zie mijn blogpost van gisteren) mocht Erik van Muiswinkel hem in het kader van Torns afscheid van het theater wat extra lof toezwaaien. Bij het terugzien van dat fragment bedacht ik me dat ik nog niet geblogd had over de voorstelling 4-8-'61 van Van Muiswinkel zelf, die ik eerder al had gezien.

Van Muiswinkel en Van Vleuten hoorden wat mij betreft tot de gouden duo's van het Nederlandse cabaretlandschap. Toen hun wegen scheidden, was ik dan ook erg benieuwd naar hoe het hen beiden zonder elkaar zou afgaan.

Diederik van Vleuten verraste vriend en vijand met Daar werd wat groots verricht, een indrukwekkend programma over de geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië, gebaseerd op de memoires en archieven van Diederiks oudoom Jan van Vleuten.

Erik van Muiswinkel kwam weliswaar, samen met collega-cabaretiers, met Gedoog Hoop & Liefde, dé oudejaarsconference van 2010, maar ik was vooral in volle verwachting van zijn eerste soloshow sinds de 'breuk' met Van Vleuten.

Affiche (foto: Suzan van de Roemer)

Die kwam er met 4-8-'61, waarin de titel staat voor Van Muiswinkels geboortedatum, die hij deelt met Barack Obama. Dit toeval (of niet dus, volgens Van Muiswinkel) wordt als kapstok gebruikt voor een puike voorstelling, met goede grappen en mooie liedjes.

Beste sketch - en ook eentje waarin zijn kwaliteiten als imitator weer ijzersterk naar voren komen - is die waarin Van Muiswinkel als de Chinees 'Hij Die Een Appel Komt Schillen' de draak steekt met zichzelf, toen hij in aanloop naar de Olympische Spelen 2008 in Peking opriep tot een boycot.

Al met al erg goed, maar - het moet gezegd - helaas niet verrassend en 'groots', zoals ik Van Vleuten vond in zíjn eerste solovoorstelling na hun cabaretleven als duo.

Aanbevolen leesvoer
- Vrijdagavond cabaret: Romeinen
- Vrijdagavond cabaret: Naam

Gezien: Kees Torn - Loze Kreten

In de eerste week van mei zag ik Kees Torn bij De Wereld Draait Door, die praatte over zijn afscheid van het theater op 5 mei. Zijn eigen 'bevrijdingsdag'. Torn zag ik al twee keer eerder en dat smaakte gerust naar nog een derde keer, zeker als het wel eens de laatste keer zou kunnen zijn. Dus zat ik samen met Wilma op 4 mei - rare dag daarvoor - in het Eindhovense Parktheater voor zijn voorstelling Loze Kreten.

Kees Torn (foto: Menno Leutscher)

De laatste keer dat ik Torn zag was in Waalwijk, en al het publiek wat toen in de zaal zat, zou mijn huiskamer nog niet eens hebben gevuld. Maar in Eindhoven kon er geen kip meer bij. Een bomvolle zaal zag Torn zoals hij al die jaren leek te zijn geweest, als een wat verstrooide mens op het podium, die je eigenlijk steeds het liefst zou willen helpen om te zeggen wat jij denkt dat hij denkt te willen zeggen ("Ik word wel vaker verkeerd begrepen").

Dat is bepaald niet nodig overigens. Door zijn liedjes, die wiskundig precies en taalkundig gaaf zijn, merk je al snel dat Torn een (in zijn eigen woorden, overgenomen van die van anderen) 'taalvirtuoos' is in de traditie van Drs. P. Maar dan anders.

Het verhaal ging vooral over de wetenschap - Torns huidige fascinatie voor de elementaire deeltjes en het standaardmodel werden gaandeweg de voorstelling akelig duidelijk - en de liefde voor zijn vrouw José, die dan ook regelmatig even als onderwerp bij het gesprek met de zaal werd betrokken.

Maar ik kwam voor de liedjes. Zoals het grappige lied dat hij schreef toen hij, naar eigen zeggen, met het verkeerde been uit bed was gestapt, en dat hij - om problemen te voorkomen - dan maar over een fictief persoon had geschreven: over God, en over hoe Hij het toch allemaal een stuk beter had kunnen aanpakken.

Of het liedje waarin couplet na couplet levensvormen passeren - van de eendagsvlieg tot een boom van een paar duizend jaar oud - die zich beklagen over hun veel te korte leven. Waarbij de namen van de beestjes, in Torns eigen beste traditie, natuurlijk niet alleen gewoon moeten rijmen, maar ook namen van één en vier lettergrepen elkaar consequent moeten afwisselen. Zo simpel, zo ontzettend knap.

Sowieso is Torn nogal gek met (soms gespeeld dwangmatig in) dit soort taalspelletjes. Als je de eerste letters van alle titels van al zijn opeenvolgende programma's achter elkaar leest, dan vormt zich het woord 'lapmiddel'. Dat verzin je niet achteraf hè...

Topper van de voorstelling was trouwens Luchten kan niet meer, een perfecte parodie op het bijna gelijknamige nummer van Jenny Arean. Over een raampje dat niet meer sluit.

Kortom
Ten overstaan van wat ik van Torn kende, niks nieuws. Maar hoe dan ook, gewoon heel erg goed. Uniek in het theater, zal ik Torns bijdragen in het theater aan het Nederlandse cabaretpalet nog gaan missen.

Aanbevolen leesvoer
- Vrijdagavond cabaret: Streepjescode
- Wat ik nog meer zag

Vrijdagavond cabaret: Ronald Goedemondt - Binnen de lijntjes

Ronald Goedemondt leerde ik kennen door Wilma, die me (via een reactie op een eerdere blogpost) wat tips voor leuke sketches aan de hand deed. Maar zowel ik als de rest van Nederland konden definitief niet meer om hem heen na de eindejaarsconference Gedoog, Hoop & Liefde van Eric van Muiswinkel en consorten in 2010. Daar zette Goedemondt namelijk een veelbesproken en perfecte Geert Wilders neer, die op de zijn kenmerkende wijze tekeer gaat tegen de linkse rakkers op het podium.

Inmiddels is Goedemondt toe aan zijn vierde cabaretvoorstelling, getiteld Binnen de Lijntjes. Op YouTube helaas nog geen fragmenten, maar wel een trailer (die overigens geenszins recht doet aan de voorstelling zelf). Afgelopen woensdag ging ik hem met Wilma zien in Theater aan de Parade in Den Bosch.

Meer nog dan cabaret geeft Goedemondt anderhalf uur standup comedy weg. Maar van groot formaat. Zijn uitleg waarom een pitbull nog geen lieverdje wordt als je hem simpelweg Katrien noemt, is geniaal ("Hier is mijn piranha Gert-Jan, mag hij bij jou in bad?"), maar later wordt het nog fraaier. Van filosofische lessen door een eekhoorn in het New Yorkse 'Center Parcs', via dikzakken op scooters tot het uitleggen van de verschillen tussen man en vrouw, geïllustreerd door de manier waarop ze een kaassoufflé verorberen. Als hoogtepunt echter het zoeken naar een mok met je naam erop in De Tuinen. Ik had er tranen van in m'n ogen en pijn van in m'n buik. En Geert kwam ook nog even voorbij (net als Bruce Lee en Nicolas Cage trouwens).

Zoals Goedemondt zelf ruiterlijk toegeeft, moet je bij hem niet zijn voor een voorstelling met een begin, een midden, een liedje, rode draad, maatschappelijke boodschap en een einde. Maar voor een heerlijke avond lachen kun je gerust bij hem in het theater gaan zitten.

Het bovenstaande filmpje is een van Wilma's favoriete sketches. Het komt uit zijn eerste show, getiteld Spek. Wie herkent niet deze flauwekul?

Gezien: The Umbilical Brothers - Heaven by Storm

Shane Dundas en David Collins vormen het Australische duo The Umbilical Brothers en samen met ons pap ben ik ze nu al twee keer gaan zien. Op donderdag 20 oktober vermaakten ze een volle zaal in het Waalwijkse theater De Leest met hun show Heaven by Storm. Shane en David schotelen je een knappe mengeling voor van mime (voornamelijk David) en geluidseffecten (voornamelijk Shane, als human beatbox).

Er zit weinig verhaal in de show, maar voor zover dat er wel is, ging het ongeveer als volgt: David beeldt zich een denkbeeldige wereld in waarin hij leeft en Shane wil daar niet in meegaan. Hij heeft daarentegen hard gewerkt aan een nieuw karakter voor in de show: een denkbeeldige krekel. Die laatste wordt door David per ongeluk doch vakkundig om zeep geholpen en de rest van de show achtervolgt Shane David voor just twenty cents als bijdrage in de begrafeniskosten. Laat ik nog even in het midden dat de show eigenlijk toewerkt naar het begin daarvan, wanneer Shane en David aan de Hemelpoort in debat met God gaan over wie van hen tweetjes als laatste nog naar binnen kan. De eigenlijke show is dan een soort rewind tot dat laatste - of dus eerste - moment.

Nou goed, voor het verhaal hoef je dus niet te gaan, voor een perfect samenspel tussen beide heren zeker wel. De verschillende sketches zijn geweldig en volgen elkaar in hoog tempo op. Of het nu gaat om een verkeersagent op een dodelijk gevaarlijk kruispunt, een tweetal dat zich buiten de disco verstaanbaar probeert te maken of een denkbeeldige ontmoeting in een denkbeeldig park, het is ongelofelijk knap en grappig wat je in samenspel van ze ziet en hoort.

De leukste scene zit aan het begin, wanneer David opstaat en je zijn ochtendritueel in zijn (denkbeeldige) badkamer meemaakt. Wat het gelijksoortige fragment op YouTube niet laat zien, maar wat in De Leest wel gebeurde, was dat er wat hilariteit ontstond, waarna het duo meer spontaan begon te improviseren. Vervolgens begonnen ze elkaar uit te dagen: David ging bewegingen maken waarbij Shane ter plekke de geluiden moest bedenken, en omgekeerd. Prachtig!

Of misschien wel geniaal geacteerd. Want Shane en David zijn ongelofelijk goed op elkaar ingespeeld en bepaalde stukjes komen door de shows heen steeds weer terug. Ongetwijfeld zit je dus ook naar heel wat scripts te kijken.

Maar prachtig blijft het.

Vrijdagavond cabaret: Lynndie

Claudia de Breij, afgelopen jaar winnaar van de Poelifinario, mag ik graag zien en horen, op de radio, de televisie en in het theater. En dan vooral haar liedjes.

Het liedje van haar dat me het meest heeft geraakt op het moment dat ik het voor de eerste keer hoorde, is dat over de Amerikaanse Lynndie England, een liedje dat ze zingt tijdens de voorstelling Hallo lieve mensen (2005). Ongetwijfeld gokte Claudia op dat effect, maar ik kreeg pas aan het einde in de gaten waar het nu daadwerkelijk over ging.

De manier waarop het verhaal van Lynndie wordt verteld, bezorgde me eerlijk gezegd een koude rilling. Een verhaal wat ik natuurlijk al wel kende, maar zeker niet vanuit dit intieme, persoonlijke perspectief. Het liedje eindigt dan ook met een soort klap in je gezicht.

Misschien wel omdat het nu eens niet over een onvoorstelbare gebeurtenis gaat waar vervolgens in iemands persoonlijke geschiedenis een duidelijke oorzaak voor gevonden moet worden. Maar omdat gewoon een verhaal wordt verteld aan de hand van persoonlijke foto's en lege bladzijdes in een album, wat eindigt in diezelfde onvoorstelbare gebeurtenis.

Heel klein. En daardoor wordt die gebeurtenis des te groter. Met in het midden gelaten of er eigenlijk wel een duidelijke oorzaak is voor zoiets onvoorstelbaars.

Ieder woord wat ik er over zeg is eigenlijk te veel.

Vrijdagavond cabaret: Beatbox

Een paar jaar geleden was multicultihumor ineens hardstikke populair. Films als Shouf Shouf Habibi (2004) en Het Schnitzelparadijs (2005) trokken volle zalen. Grappen van allochtonen over allochtonen, en dan vooral door en over Marokkanen. Dan mag het. Lekker lachen om onze weinig geïntegreerde medelander, die blijkbaar toch voldoende inburgeringscursus achter de rug had om ons een spiegel voor te houden.

Een dijk aan bekende acteurs speelde mee, waaronder Najib Amhali. Die laatste was echter niet alleen op het witte doek te zien, maar verpersoonlijkte als cabaretier de multicultihumor ook al in het theater, met als bekendste binnenkomer: "Als Marokkaan kom ik graag bij de mensen thuis."

Zijn tweede show, getiteld Veni Vidi Vici (2000), vind ik nog steeds de beste en daaruit komt ook het bovenstaande fragment. Najib is namelijk niet alleen goed in grapjes maken, hij is ook goed met geluidjes en muziek. Dat laat hij in iedere show op een andere manier zien, in 2000 als plaatjesdraaier, ofwel DJ. Beatbox! En het Hollandse draaiorgel krijg je er van deze Marokkaan gratis bij.

Meer filmpjes vind je op HumorTV en op YouTube.

Vrijdagavond cabaret: Naam

Ik heb een zwak voor de tweede helft van een duo. Je kent dat wel, de helft die net wat minder populair of bekend is dan de eerste helft, de helft die meer grappen aangeeft dan ze maakt en vaak het minst te zien is op de televisie. De helft ook die meestal de minste kansen worden toegedicht als het duo uit elkaar gaat.

Zo ook met Diederik van Vleuten, die ik graag eens zonder Erik van Muiswinkel wilde zien. Op 6 januari was het zover: hij stond in De Leest van Waalwijk met zijn voorstelling Daar werd wat groots verricht. Inderdaad een avond waarin Nederlands-Indië en Indonesië ruim aan bod komen.

Maar bovenal een voorstelling gebaseerd op de memoires van een VON'er, een Volstrekt Onbekende Nederlander, namelijk Jan van Vleuten, oudoom van Diederik. Deze Jan begon zijn memoires dan ook met de woorden:

Het is niet omdat ik mijzelf zo belangrijk vind dat ik dit geschreven heb, maar ik vind wel dat ik in een belangrijke tijd geleefd heb. De veranderingen die zich in mijn tijd voltrokken zijn als een waterval over ons heen gekomen. Daarvan wil ik nog een maal getuigen.

Een voorstelling doordrenkt van de geschiedenis van een persoon, van een familie en zelfs van landen, verteld door middel van verhalen, foto's en liedjes. Regelmatig grappig, soms ontroerend, maar altijd boeiend. En dat allemaal op basis van zeven kisten familiearchief die pa Van Vleuten kwam afgeven bij zijn zoon toen die net de avond daarvoor van zijn vaste cabaretmaatje te horen had gekregen dat die ermee wilde stoppen. Een mooie kans op een toevallig moment.

Bekijk deze video waarin Diederik, temidden van het familiearchief, zelf het idee achter de voorstelling uitlegt.

Een indrukwekkend mooi programma, dat ik graag aanbeveel. Desondanks bovenaan een fragment uit Prediker en Hooglied (2006), waarin Van Muiswinkel en Van Vleuten discussiëren over de volgorde van hun namen. Je begrijpt wel waarom.

Vrijdagavond cabaret: Rope Trick

Tot grote spijt van ons mam verblijde Sinterklaas ons pap een jaar of twee geleden met de dvd-box van Tommy Cooper. Je moet van hem houden of haten, een tussenweg lijkt nauwelijks denkbaar.

De grote Brit verstond als geen ander de kunst van het laten mislukken van zijn goocheltrucs, maar hij hield je bij de les door op onverwachte momenten alsnog duidelijk te maken dat je niet alleen naar een geboren entertainer zat te kijken, maar bovendien naar een begenadigd illusionist. Naast zijn knalrode fez was zijn handelsmerk dat hij vervolgens zelf het hardst moest lachen om zijn mislukkingen en waterval aan flauwe grappen.

Zelf ben ik een fan van Coopers trucs met stukken touw, maar zijn beste truc - of eigenlijk grap - is er eentje die ik online helaas niet terug kan vinden. De grap duurt dan ook maar een seconde of anderhalf. Vandaar dat ik een ander fragment heb uitgekozen, eentje waarin Cooper precies datgene doet waarin hij uniek was.

Tommy Cooper overleed op 15 april 1984 door een hartstilstand, tijdens een optreden dat niet alleen in het theater door honderden mensen werd bijgewoond, maar bovendien live op televisie door miljoenen mensen werd bekeken. Pas toen duidelijk werd dat zijn val op het podium geen grap was, verstomde het lachen in de zaal. Op televisie werd de reclame ingezet...

Meer video's vind je op YouTube

Vrijdagavond cabaret: Terug bij af

Harrie Jekkers kent iedereen wel. Veel minder bekend is zijn Haagse metgezel Koos Meinderts, die tegenwoordig vooral schrijver van kinderboeken is. Maar ook als tekstschrijver voor Jekkers is Meinderts van grote waarde geweest. De twee werkten al samen vanaf hun tijd bij het Klein Orkest.

Na een jaar of twee afwezigheid keerde de cabaretier Harrie Jekkers in 1999 terug naar de theaters met de voorstelling Het verhaal achter de liedjes. Ditmaal stond hij niet alleen op het podium, zoals in vorige shows, maar wist hij eindelijk zijn vriend Meinderts aan zijn zijde. Een schitterende voorstelling waarin vooral veel te lachen valt, met hilarische sketches als de Koffietent-dialoog ("Hoe laat heb jij het nou?") en vrolijke liedjes als de Straatnaambordjesblues.

Maar zo nu en dan, niet te veel en niet te weinig, weten de heren Jekkers en Meinderts te ontroeren. Absoluut hoogtepunt is het liedje Terug bij af, oorspronkelijk uit de voorstelling Het Gelijk van de Koffietent, over het voorbije leven van een oude vrouw: "En nu is ze, op de dood na, voltooid verleden tijd." Aangrijpend door de herkenbaarheid. Ik word daar iedere keer weer heel erg stil van.

Liedjesschrijvers zijn kunstenaars.

Terug bij af werd in 1992 al bekroond met de Annie M.G. Schmidt-prijs voor het beste lied uit de theaterproducties van 1991.

Vrijdagmorgen cabaret: Smurfenlied

Vanavond, donderdagavond, ben ik naar Een frisse wind geweest, de tweede voorstelling van het duo Droog Brood die ik zag. En omdat ik deze morgen, vrijdagmorgen, toch alweer héél vroeg iemand van Schiphol moet halen en het dus geen zin had om nog naar bed te gaan, heb ik thuis nog maar wat zitten zappen tussen oudere fragmentjes.

De term zapcabaret is sowieso wel van toepassing op dit duo, bestaande uit Bas Hoeflaak en Peter van de Witte, dat een los theaterverhaal aan elkaar breit met een veelvoud aan sketches en soort-van-liedjes. Het spreekt vanzelf dat de humor behoorlijk droog is. Je kunt ze wel vergelijken met andere acts, maar dan toch steeds niet echt. Niet doen dus, dat is altijd beter.

Erg bekend lijkt Droog Brood trouwens niet te zijn. Ik zou de heren op straat waarschijnlijk straal voorbijlopen, op YouTube struikel je niet over filmpjes uit hun shows en ook de zaal was vanavond slechts matig gevuld met volk. Toch hebben ze al aardig wat prijzen en nominaties voor prijzen op hun erelijst staan.

Vooral de sketches uit hun eerste show, Teer, uit 2001 alweer, zijn de moeite. Om het zingen met lange vingers moest ik al erg lachen, maar het Smurfenlied hierboven slaat de klok. De een probeert de ander ervan te overtuigen dat hij toch echt een stel Smurfen heeft gezien... tot het dansje dat de wezentjes ten uitvoer brachten ter sprake komt.

Het doet me denken aan de conversaties die ik af en toe met een goede vriend van me heb. Een soort overblijfsel uit onze studententijd, zeg maar. ;-)

Oh ja, de show vanavond? Erg goed! Een aaneenschakeling van sterk uitvergrote, alledaagse, gênante situaties, die tot in het volledig absurde worden uitgewerkt. Denk aan het tegenkomen van een collega op het toilet waarna je maar begint te vergaderen, een vriend die je op expliciet niveau uithoort over z'n vriendin en het gedwongen mee moeten kijken - op de laptop - naar series vakantiefoto's. Enige minpuntje was het echtpaar naast mij, dat toegaf aan een sterke drang om iedere beweging op het podium te ondersteunen met eigen audio.

Meer filmpjes

Vrijdagavond cabaret: Snieklaas

De grootste van de Grote Drie: Toon Hermans. Of gewoon Toon. Ik heb hem nooit in het echt gezien en ken hem eigenlijk alleen als een al wat oudere man op de televisie. Hij overleed in 2000.

Alhoewel zijn humor, zijn alledaagse onderwerpjes, zijn simpele liedjes, carnavaleske gedichtjes en zijn gemoedelijke versjes over de pietluttigheden in het leven inmiddels behoorlijk gedateerd aandoen - mijn oma denkt trouwens van niet - kijk ik nog steeds heel erg graag naar hem. Deze weken iedere maandag vanaf 21.00 uur op Nederland 2 bijvoorbeeld.

Toon hoort eigenlijk niet in deze serie blogposts thuis, want hij voelde zich verre van een cabaretier. Hij vond het cabaret, met al z'n sarcasme, spot en harde woorden maar niks. Bij Toon moest iedereen een aangename avond hebben. Liever werd hij gezien als een volkshumorist, een clown. Desondanks zeggen alle cabaretiers sinds Toon aan hem schatplichtig te zijn. Hij introduceerde in Nederland de onemanshow en zorgde daarmee voor misschien wel de grootste vernieuwing in het naoorlogse cabaret.

Zelf kan ik enorm genieten van zijn perfecte timing. Van de momenten waarop hij stil houdt en de zaal weet te boeien en te amuseren met enkel af en toe een gebaartje, het optrekken van een wenkbrauw en het tonen van de hem kenmerkende glimlach. Mensen hielden van Toon. Misschien niet omdat Toon zo gewoon was, maar vast wel omdat hij het altijd over zulke gewone dingen had. Het leven herkenbaar en dichtbij laten voelen, het blijft een grote kunst.

Nou goed, het lijkt dan ook onmogelijk om uit al het werk van Toon het mooiste fragment te kiezen, maar desondanks hoef ik daar niet lang over na te denken: Snieklaas. Met de tijd van het jaar heeft het nu nog niet veel te maken, maar om deze sketch lig ik op ieder moment van het jaar dubbel. Zo serieus als hij blijft, zo goed als zijn timing is, zo herkenbaar de situatie. Vooral voor mijn oma trouwens, die er dan ook altijd vreselijk om moet lachen.

Meer filmpjes

Vrijdagavond cabaret: Tennisser

Een paar jaar geleden - ik weet niet meer wanneer of welke show - heb ik Herman van Veen gezien in het theater. Ik denk dat ik nooit eerder en nooit meer zo onder de indruk van een voorstelling ben geweest als toen. De man is zo ontzettend veelzijdig: hij is clown, een paljas, hij goochelt en hij danst, hij zingt de schoonste liedjes, doet typetjes, heeft geweldige sketches, beweegt over het podium alsof hij er één mee is en weet je voortdurend volledig in zijn voorstelling mee te trekken. In zijn talent is hij uniek, denk ik.

Het is zinloos om wat links te geven naar voorbeelden daarvan. Klik gewoon een half uurtje heen en weer tussen video's op YouTube en laat je gewoon onderdompelen in hetgeen je voorgeschoteld krijgt. Ik ben zo een goed deel van mijn avond doorgekomen - je zult er geen spijt van hebben.

Van het fragment van hierboven kan ik nog steeds enorm genieten. De imitatie van een tennisser, zeker in de herhaling, is natuurlijk al fenomenaal. Maar zijn echte klasse demonstreert hij pas als hij vervolgens het applaus in ontvangst neemt. Sommige mensen kunnen toveren. Ik kan dat nog niet eens met een toverdoos, Van Veen kan het zelfs met een vol Carré.

Vrijdagavond cabaret: Streepjescode

Ergens in de vroege jaren van het nieuwe millennium zag ik Kees Torn voor het eerst op het toneel, tijdens een lustrumvoorstelling van De Leest, het theater van Waalwijk. Samen met enkele andere kleinkunstenaars - ik meen me in ieder geval Jeroen van Merwijk en Jan J. Pieterse te herinneren - maakte vooral Torn een verpletterende indruk op me, met zijn spitsvondige rijmpjes, heerlijke woordgrapjes en puntgave liedjes, die je meteen zullen doen denken aan Drs. P, met wie Torn veelvuldig wordt vergeleken.

Later zag ik hem weer, toen hij terugkwam naar Waalwijk met zijn programma "Doe mee en win". Slechts enkele tientallen stoeltjes in de zaal waren gevuld. Ik vroeg me af hoe dat voor een cabaretier moest zijn, zo'n lege zaal. Maar Torn ging daar, vergezeld van een enorme dosis zelfspot, prima mee om. Sterker, het paste volledig in zijn voorstelling en bij hem. Zoals hij daar op het podium stond, met het uiterlijk van de eeuwige student, brilletje, warrige dos haar, slecht gebit en te korte broekspijpen. Te veel whiskey en te veel sigaren, onzeker en klunzig. En oh, wat hebben al die andere Waalwijkers die avond iets gemist!

Het meest indrukwekkend heb ik het lied Streepjescode gevonden, waarvoor Torn in 1999 de Annie M.G. Schmidtprijs kreeg uitgereikt. Daarin probeert hij zijn vader te leren kennen via onderstreepte woorden in een boek dat hij van hem heeft. Wat begint als een fijngevoelig liedje, eindigt in een gedachte waardoor alles weer op z'n kop wordt gezet.

Bij gebrek aan de mogelijkheid om een video met een uitvoering van dat liedje op deze blog te embedden, hierboven slechts als goedmakertje een mooi voorbeeld van Torns kunsten met woorden.

Meer filmpjes vind je hier en hier.

Vrijdagavond cabaret: Wereldrecord

Na gedurende de kinderjaren verslingerd te zijn geweest aan Urbanus ben ik inmiddels wat cabaret betreft verknocht geraakt aan een andere Belg: Wim Helsen

De paar shows die ik van hem in het theater zag heb ik daarna nog regelmatig teruggezien op de televisie. Wim Helsen vind ik gewoonweg geniaal in de manier waarop hij zijn absurde werkelijkheid op ernstige wijze verkoopt aan het publiek en tussendoor links en rechts herhaaldelijk afdwaalt. Als je serieus onzin aan de man kunt brengen om vervolgens doelbewust je eigen wereld en die van de ander in te laten storten, dan mag je blijven van me.

Precies hoe absurd Wim Helsen kan zijn laat hij misschien wel het beste zien als De Generaal wanneer hij de dvd "Mannen met Vaste Lasten" van Van Muiswinkel en Van Vleuten inleidt. Als theaterprogramma vind ik wat dat aangaat Bij mij zijt ge veilig uit 2005 de top.

Awel, desondanks geen fragment uit een theaterprogramma dit keer, maar uit een televisieprogramma. Want Wim kreeg bij Canvas de kans om een wekelijks programma te maken: Het Programma van Wim Helsen. Acht weken lang maakte hij kennis met bijzonder gewone mensen, die steeds in een kamertje op hem wachtten tot Wim de deur opendeed. Deze gasten hadden zich vantevoren door middel van het insturen van een filmpje via internet opgeven en door het publiek was vervolgens gestemd op deze inzendingen. Enfin, het programma loopt inmiddels niet meer.

Maar er staan gelukkig nog flink wat ontmoetingen online, zoals met Bert en Thomas van mini-ping-pong-club "Het Paletje", die live het wereldrecord mini-ping-pong wilden verbeteren in Wim's programma. Of het nu gespeeld was of niet, ik kwam vervolgens niet meer bij van het lachen! En let vooral op de troostende woorden van Wim.

Meer filmkes vind je hier, maar natuurlijk ook op YouTube, eveneens van zijn theaterprogramma's.

Misschien over Urbanus later nog eens meer. Zo leer ik zojuist pas dat hij lang onder de naam "Urbanus van Anus" optrad...

Vrijdagavond cabaret: Vers brood

Eric van Sauers zag ik al een keer of drie in het theater en ik zal hem daar vast nog vaker gaan zien.

Zijn achtergrond in stand-up comedy schijnt zeker in z'n eerste programma nog goed door. Niet alleen in de manier van spelen, maar ook in de keuze van onderwerpen, die dan vaak nogal gemakkelijk is. Zoals in het bovenstaande fragment, waarin het over vrouwen gaat. Altijd goed voor een reeks grappen waarvan het herkenbaarheidsgehalte hoog is en waarbij succes verzekerd lijkt. Des te knapper vind ik dan ook de manier waarop hij z'n grappen perfect doseert.

Liefhebbers van typetjes en sketches komen zeker niet aan hun trekken tijdens een avondje Van Sauers. Hij speelt namelijk wel altijd dezelfde iemand anders, maar zet die figuur desondanks steeds als zichzelf neer. Soms lekker insubtiel, schijnbaar egoïstisch, vaak politiek incorrect maar altijd op een charmante en soms pijnlijk herkenbare manier.

Het moment wat mij het meest is bijgebleven komt uit z'n eerste avondvullende programma "Eric van Sauers is Eric van Sauers" en zal echt niet worden bijgeschreven in de analen van de Nederlandse kleinkunstgeschiedenis hoor. Maar hoor hoe hij vertelt over het - samen met z'n vriendin - kopen van een vers brood en herken je eigen situatie: women rule the world!

Het fragment begint vanaf 3:20m.

Meer filmpjes

Vrijdagavond cabaret: Origami

Vorige week liet ik in deze serie - vormen twee posts al een serie trouwens? - iets zien van Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten. Deze week iets van Bert Visscher. Geen idee waarom, maar al surfende gleed ik van het ene naar het andere filmpje van deze druktemaker uit Groningen. Je hebt zo van die dagen.

Alhoewel er tegenwoordig in de vorm van een raar verhaal wel iets van een rode draad door zijn voorstellingen loopt, blijven veel scenes gewoon los van alles absurd leuk. Maar dat helemaal los van alles is voor Visscher zelf dan weer niet zo makkelijk.

Zo speelde hij de scene "origami" eens als losse sketch in een televisieprogramma, maar dat was eens en nooit weer, vetelde hij later. Zo compleet los van de rest van de theatervoorstelling was het voor hemzelf eigenlijk niet te doen om het juiste gevoel te vinden, om de scene zo te spelen zoals het goed was. Alsof er een soort indrinken nodig is. Ik kan me dat wel voorstellen. Vouwt u even mee?

Trouwens, als je die scene hebt gezien, dan moet je er toch niet aan denken les te krijgen van Bertje Vis - hij stond twee jaar voor de klas - of erger, dat je hem als navigator op je TomTom hebt staan?!

Maar mijn meest favoriete scene is echter die waarin... Tja, je verwacht het niet hè?

Meer filmpjes