23 oktober 2009

Het Verhalenarchief van het Nationaal Archief


Vandaag alwéér een verzoeknummer: een collega van het Nationaal Archief vroeg me via de chatbox op m'n blog of ik niet eens aandacht wilde schenken aan Het Verhalenarchief. Tuurlijk wil ik dat! Ik word namelijk steeds enthousiaster over het Nationaal Archief, haar medewerkers en haar vernieuwende projecten!

Eerst even een c/p van de site zelf:

Het Verhalenarchief verzamelt persoonlijke verhalen: familiegeschiedenissen, vrolijke, droevige, alledaagse en soms wonderlijke lotgevallen. Het Verhalenarchief zoekt nu verhalen van Nederlanders in New York.


Duidelijk.

Ik had via een tweet van @yhoitink al wel gelezen over dit zoveelste stuur-asjeblief-je-verhaal-in-initiatief, maar zag nog geen kans er eens goed naar te kijken. Meteen maar even goedgemaakt.

Tja, ik kan er eigenlijk nog steeds niet veel over zeggen. Op dit moment staan er welgeteld achttien door particulieren ingestuurde verhalen op de site, voor zover ik kan nagaan allemaal van een maandje terug. Mooie verhalen wel, bijvoorbeeld over Ari's Grote Recessie, waarin Freek Staps aan de hand van Ari ("will trade for food") het verhaal van de economische crisis in New York vertelt, of het verhaal van Kees Peereboom, die vijftien jaar geleden een kop koffie kreeg aangeboden door John Malkovich.

Euh...
Ik ben zelf ook de beroerdste niet als het om meedoen gaat en met afgelopen zomer drie weken vakantie in Amerika - waarvan een aantal dagen New York - in de rugzak, wilde ik maar meteen een verhaal (ik twijfel nog even tussen 400 of 450 woorden) en wat van mijn foto's toevoegen. Maar helaas, daarvoor moet ik eerst een account aanmaken en inloggen. Bummer!

Inloggen? Waarom eigenlijk?? Alle verhalen komen immers eerst langs een redactie voordat ze online zichtbaar worden. Als verhalen nou direct op de site zouden komen te staan, dan kan ik me een inlogfunctie voorstellen. Alhoewel, misschien ook niet.

Op de website van het BHIC vragen we mensen immers ook verhalen en foto's in te sturen. Daar gaat ook een redactie - prettig genoeg doen wij daarbij niet aan spelregels - overheen, maar insturen van dit alles staat zonder meer vrij. Het gaat daarnaast over lokale onderwerpen en we merken dat veel mensen vaste waterdragers zijn geworden voor onze verhalenzee. Voor ons soort site kan ik me op den duur dan ook een inlogmogelijkheid indenken, waarbij dit soort vaste bijdragers gaan profiteren van voordelen of zoiets.

Maar welk voordeel heb je bij Het Verhalenarchief na inloggen? En wie gebruikt na het insturen van een verhaal z'n account nog eens? Ik vermoed dat de meeste inzenders slechts één keer (of twee, hooguit drie keer dan) een verhaal insturen. Dat rechtvaardigt dus niet het zoveelste account, met de zoveelste gebruikersnaam, met dito wachtwoord en ja, zelfs met geboortedatum.

Detail? Ik denk het niet. Drempels zijn geen detail. Drempels zijn belangrijk, in negatieve zin. Drempels moeten weg en wel zoveel en zo snel mogelijk. Want drempels belemmeren deelname.

Verder ziet de site er degelijk uit hoor en werkt hij (meestal) best prettig. Er is zelfs wat ruimte voor 2.0-mogelijkheden, zoals het delen van verhalen. De uitvoering daarvan is dan trouwens weer niet zo best, want loopt waarschijnlijk via een of andere gratis buitenlandse service. Het Nederlands taalgebruik op de deelpagina is namelijk krom of Engels en in plaats van delen via Hyves mag je delen via MySpace en Facebook. En waar zie ik een overzicht van de laatste reacties en waar zijn de rss-feeds voor nieuwste verhalen? Dat zouden mooie uitbreidingen zijn voor de site (en niet moeilijk te realiseren, volgens mij).

Over een maand of twee
Of de site een voldoende krijgt, dat merken we pas over een tijdje. Want gaat dit wel lopen als het nieuwe eraf is? Wordt dit naderhand nog wel bijgehouden? Ik ben persoonlijk niet zo happig op allerlei thematische websites die na het persmomentje een stil en kwijnend digitaal bestaan gaan leiden en nog slechts zorgen voor internetvulling.

Onze nationale archiefdienst heeft nóg wat verhalenbanken online staan. Het Top 2000 Verhalenarchief is een succes en door de koppeling aan het gelijknamige, bekende radio-evenement blijft hier wel aandacht voor. Tenminste in de laatste maand van het jaar.

Maar het Jaren zeventig Verhalenarchief kan liefst zo snel mogelijk offline worden gehaald. Het laatste verhaal is nog wel van recente datum, is echter geen verhaal, maar een Spoorloos-gevalletje. De twee vorige berichten zijn alweer uit juni en dat is simpelweg spam in het archief, het verhaal dáár weer voor dateert alweer van vorig jaar april en is geschreven door iemand die zelf al zegt nog net geen last van mijn hormonen te hebben. Alle andere verhalen die ik snel even openklikte bestonden uit gemiddeld vijf regels.

Waarmee ik maar wil zeggen... Ja, vul zelf maar in. Het is niet moeilijk.

Kortom
Het Verhalenarchief is een prima initiatief, alhoewel ik grote vraagtekens zet bij de inlogverplichting, die mogelijk zelfs het initiatief om zeep helpt of groot succes in de weg staat. Of het prima initiatief vervolgens ook daadwerkelijk een succesvol project blijkt te zijn, dat gaan we over een tijdje nog eens bekijken. Of niet.

De intro lijkt prijs te geven dat in de toekomst steeds rond andere thema's verhalen zullen worden toegevoegd. Ik hoop het echt, want van verhalen kunnen er inderdaad niet genoeg bewaard worden. Zeker niet in een digitaal archief.

Foto: Markus Rödder

2 opmerkingen:

  1. Een drempel in de vorm van wéér een inlogprocedure. Vreselijk. Ook ik heb er een bloedhekel aan. Als ik een reactie kan geven als archivaris, of een tip, en ik moet eerst inloggen, dan doe ik dat dus niet. Slecht systeem.

    Alhoewel. Als je een verhalenarchief wilt opbouwen, is het van belang te weten wie de verhalenverteller is, wat zijn/haar achtergrond is, leeftijd, soms sexe, nationaliteit, kortom: context. Want zonder context worden het wel heel vrijblijvende verhaaltjes. Is dat de bedoeling?

    Ja, wat ís de bedoeling van een verhalenarchief eigenlijk? Waarom verzamelen we verhalen en bewaren we ze. Voor hoelang? Voor wie? Is selectie nodig, onmiddellijk voor plaatsing, of later, na tien of twintig jaar? De niet uitgesproken gedachte is kennelijk dat ook verhalen van gewone mensen altijd de moeite van het bewaren waard zijn en dat ze van historische betekenis zijn.

    Daar geloof ik dus niet in. Zomaar een verhalenarchief opstarten is niet zo zinvol, als er geen leidende gedachte achter ligt. Die verhalenarchieven hoeven ook niet permanent in de lucht gehouden te worden, als actieve site, waaraan toegevoegd kan worden. Vergelijk het met tijdschriften als Margriet en Libelle. Daarin tref je ook ontboezemingen aan. Soms leuk om te lezen, maar om daaraan je eigen gedachtenspinsels toe te voegen, mwah.

    Toch kunnen dergelijke sites wel nuttig zijn. Juist het Top 2000 Verhalenarchief krijgt door de jaarlijkse herhaling en aanvulling een bredere betekenis dan de losse verhaaltjes op zich. De relatief grote aantallen maken het dan een bron voor later historisch onderzoek. Volkscultuur. En het zijn juist deze onderzoekers die belang stellen in dit verhalen archief. En verder, och, ik heb ook een verhaaltje toegevoegd. Maar ook dat is natuurlijk prietpraat. Zoals vrijwel alles in die verzamelingen.

    Dus: eerste bepalen wat je wilt bereiken, en dan je middelen uitkiezen en inzetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Archivarius: Dank voor je uitgebreide reactie!

    Dat we enige context nodig hebben bij verhalen, dat lijkt mij ook. De vraag is of een inlogdrempel daarvoor het beste middel is. Ik denk van niet.

    De vraag is ook of diezelfde drempel alvast kaf van koren scheidt. Ook daar denk ik van niet. Ik denk vooral dat die drempel veel inzendingen (waaronder koren) bij voorbaat ontmoedigt omdat mensen die zo maar eens één of twee verhalen zullen inzenden, daar echt niet speciaal een account voor aan gaan maken. En dat kunnen prima verhalen zijn. Verhalen die misschien zelfs de moeite waard zijn om voor de eeuwigheid te worden bewaard.

    Nu zullen we het niet weten, want ze zullen vaak al niet worden ingestuurd. Da's tenminste mijn inschatting, die overigens wordt gestaafd door onderzoek en ervaring. Veel mensen maken pas een account aan - ze hebben er immers al zat - als ze echt meerwaarde beleven aan dat account. Het eenmalig kunnen insturen van een verhaal voor een archief hoort daar echt niet bij...

    Mijn idee: ingezonden verhalen komen in dit geval toch niet direct op de site, dus feitelijk staat niets je in de weg om iedereen maar gewoon een verhaal in te laten sturen. Dat kan via een simpel webformulier, met wat extra veldjes voor die oh-zo-benodigde contextgegevens. De redactie bekijkt daarna wel of het allemaal even zinvol is, of er nog context bijmoet of wat dan ook. Maar de drempels om in te sturen zijn dan in ieder geval weg. Ik zie alleen maar voordelen...

    Het Top 2000 Verhalenarchief is inderdaad een heel goed project. En jouw bijdrage daaraan mag wat mij betreft zeker blijvend worden bewaard, als onderdeel van het geheel... ;-)

    (Op dit blog kun je trouwens ook volledig zonder inloggen reageren... De enige drempel is de captcha en da's simpelweg spambeveiliging.)

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.