26 januari 2010

Onze koningin staat er mooi in



Niks geen 2.0 aan, maar wel een bijzondere, interessante bron en mooie plaatjes: het archief van de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap online, dat vandaag werd gepresenteerd in het Zwanenbroedershuis in 's-Hertogenbosch.

De Broederschap, in 1318 officieel opgericht ter ere van Maria, kwam samen in de eigen kapel in de St. Janskerk. Vanaf 1371 konden ook 'gewone' of buitenleden toetreden, onder wie vrouwen. Zij legden geen eed af en kwamen uit heel West-Europa, maar vooral uit de Nederlanden en de aanpalende Duitse gebieden. Hun namen werden genoteerd in de jaarrekeningen.

De leden van de kerngroep heetten vanaf die tijd "gezworen broeders".

Vanaf 1384 kwamen er zwanen op tafel bij de gezamenlijke maaltijden van de gezworen broeders, meestal geschonken door de hoge adel. Deze schenkers kregen sinds 1488 de naam Zwanenbroeder.

Alle namen van leden van deze elitaire club zijn door een drietal mensen - waaronder twee collega's van het BHIC - uit de rekeningen overgenomen. Dit resulteerde uiteindelijk in een database met 44.000 namen op basis van 80.000 vermeldingen. Meer vermeldingen dan leden, want van de meeste leden werd niet alleen de inschrijving als lid genoteerd - kostte letterlijk een paar stuivers - maar later vaak ook nog het voldoen van de zogenoemde doodschuld, die pas na het overlijden hoefde te worden betaald. Dat zijn de betere rekeningen!

Natuurlijk is die database compleet te doorzoeken, echter je moet dan wel de oude spelling weten van een naam. Maar zoek eens op "Jeronimus van Aken" en je vindt zomaar een vermelding van Jeroen Bosch, een bekende gezworen broeder.

Rekeningen zijn leuk, maar veel mooier zijn de prachtig verluchtigde koor- en wapenboeken! Interessant aan de wapenboeken is daarnaast dat ze tot recente datum doorlopen en er nogal wat leden van ons koningshuis in vermeld staan, zoals Juliana, Bernhard, Beatrix, Claus en Willem Alexander, enkelen zelfs meer dan eens. Bij de wapenboeken is trouwens een index op naam beschikbaar.

Mooi werk dus! Niet voor het grote publiek, maar wel voor de historische fijnproever. En voor die fijnproever is er ook nog een kantje of drie extra informatie over de broederschap en de gegevens online.

Eten en zingen maar! :-)

2 opmerkingen:

  1. Ik heb er vanmiddag even op zitten neuzen. Hoewel ik (helemaal) geen mediavist ben. Heb ik zitten smullen: prachtig gedaan en geweldig doorzoekbaar! Jaloers!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @Mirjam: Een mediavist of een mediƫvist... What's the difference? ;-)

    Inderdaad mooi materiaal! Vooral het doorbladeren van de wapenboeken is een aardigheidje.

    Het belang zit hem vooral in de ouderdom van de bron, en de veelheid aan namen. Da's wel heel erg mooi.

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.