31 augustus 2011

Tussen ons gezegd en gezwegen, geblogd en gewijzigd


Naar aanleiding van het nieuws op Binnenlands Bestuur over de (zelf)censuur van ambtenaren schreef Ingmar een interessante blogpost die je gedachten doen uitgaan naar de vraag: hoeveel mag ik het web opslingeren, maar wil ik niet. En hoeveel wil ik wel, maar mag ik niet?

Op 3 februari 2010, toen mijn weblog precies drie jaar bestond, heb ik dit onderwerp al eens aangesneden, naar aanleiding van het aanbod van m'n directeur om te bloggen onder werktijd:

Mijn blog zie ik in eerste instantie toch vooral als mijn persoonlijke stekkie, waar ik in alle vrijheid mezelf kan uiten als ik wil, over wat ik wil, hoe ik wil en wanneer ik wil. Natuurlijk voel ik daarbij zelf goed aan waar de grenzen liggen: ik kan kritisch zijn, zelfs ten opzichte van het BHIC, maar zal hier bijvoorbeeld nooit publiekelijk het beleid van m'n werkgever afvallen. Al is het maar omdat ik medeverantwoordelijk ben voor het vaststellen van dat beleid, of ik het er persoonlijk nu wel of niet mee eens ben.

Maar ik ben blij dat dit weblog, evenals het delen van kennis en inzichten en ervaringen, door mijn werkgever en op het werk worden gewaardeerd. Zozeer zelfs, dat er ruimte voor vrijgemaakt zou kunnen worden.

Werkuren inruimen om te bloggen, daar is het officieel nooit meer van gekomen. Maar in de praktijk blog ik gerust tijdens werkuren (zoals nu) en dat is voor niemand een geheim, noch zijn daar voorwaarden aan verbonden.

Censuur?
Het aantal keren dat er vraagtekens zijn gezet bij wat ik hier schrijf, is op een hand te tellen. Zelf weet ik alleen van een vraag van een collega aan de directeur naar aanleiding van twee berichten (deze en deze) over een usabilitytest van onze website. Zelf hoorde ik hier pas veel later van, en het bleek ook geen probleem te zijn geweest.

Daarnaast heb ik twee keer een blogpost aangepast na een vraag (of een als vraag verpakt verzoek) van een collega van een andere archiefdienst. In beide gevallen klopte de informatie en was er geen informatie gedeeld die ik langs een vertrouwelijke weg had verkregen, maar konden derden het geschrevene toch verkeerd oppakken of interpreteren. Omdat ik wil voorkomen dat collega's weliswaar door een misverstand maar wel door hetgeen ik heb geschreven problemen (kunnen) krijgen met hun leidinggevende, heb ik in voorkomende situaties zinnen iets minder scherp geformuleerd of bepaalde informatie zelfs weggelaten, als deze niet tot de kern van de blogpost behoorde. Soms bereiken anderen eerder méér als jij dingen onbenoemd laat, dan omgekeerd. En ik mag niet doen alsof anderen dezelfde vrijheden genieten, als ik geniet op het BHIC.

Zelfcensuur?
Eigenlijk vind ik de vraag naar zelfcensuur interessanter. Het antwoord is eenvoudig: natuurlijk pas ik zelfcensuur toe. Er zijn talloze zaken waarover ik niet blog of twitter of wat dan ook, dat spreekt hopelijk vanzelf. Het gaat bijvoorbeeld om vertrouwelijke zaken op het werk en uiteraard om informatie die collega's, hier en van elders, mij in vertrouwen meedelen (zoals mondelinge informatie en informatie in emails, via dm's en dergelijke).

Ook schrijf ik soms minder kritisch dan ik zou willen, om collega's niet af te vallen of voor het hoofd te stoten. Sowieso probeer ik altijd vanuit een positieve insteek te bloggen. Vandaar dat het waarschijnlijk extra opvalt als ik eens wél relatief fel uit de hoek kom.

Het is, tot slot, één keer voorgekomen dat ik collega's vooraf heb betrokken bij hetgeen ik wilde schrijven. Dit ging om een reactie op het bericht Kassa!, over gebruiksvergoedingen berekend door archiefdiensten, meer specifiek Nieuw Land in Lelystad. Mijn reactie op de reactie van de directeur van het betrokken rhc heb ik vooraf voorgelegd aan een collega en onze adjunct-directeur/rijksarchivaris. Niet ter goedkeuring, maar om feedback te vragen en om minstens de rijksarchivaris op de hoogte te stellen van de discussie en mijn reactie, aangezien hij er best eens op aangesproken had kunnen worden (wat bij mijn weten nooit is gebeurd).

Mooi!
Ik vraag me nu pas af wat ik zou hebben gedaan, zou een van beide (of allebei) mij gevraagd hebben mijn reactie aan te passen of anderszins. Eigenlijk weet ik dit niet en het feit dat ik me dit nu pas afvraag, geeft al aan dat die kwesties binnen onze organisatie eigenlijk niet aan de orde zijn. Andere collega's (en organisaties) mogen daar jaloers op zijn (en zijn dat ook, weet ik).

Een goed aantal collega's leest trouw mijn berichten en tweets, blijkens reacties die ik zo nu en dan krijg, en ook de directeur volgt op min of meer regelmatige basis mijn blog. Het enige bericht waarop hij me ooit expliciet aansprak, had trouwens niets met archieven te maken: hij vond de voorstelling van Wende Snijders gewoon erg mooi beschreven.

Privé
En mijn privéleven? Dat laat ik grotendeels buiten het web, alhoewel sommige collega's daar zeker anders over denken. Details die ik deel zijn in mijn ogen redelijk oppervlakkig, al zijn het er wel steeds meer. Alleen mensen die mij beter kennen, pikken er tussen de regels door wel eens extra informatie uit, wat zo nu en dan resulteert in een email of dm.

Kortom
Het is dus, zoals zo vaak, nogal simpel: gebruik je gezond verstand. En doe online niks wat je offline ook niet zou doen. Dan valt het met zowel censuur als met zelfcensuur heel erg mee.

Je moet daarbij wel het geluk hebben te mogen werken binnen een ruimdenkende organisatie met dito collega's, of toch tenminste onder een ruimdenkende leidinggevende. Dat geluk heb ik en dat is een geluk en vrijheid die ik verstandig koester en gebruik.

5 opmerkingen:

  1. mooie post, Chris! En inderdaad: als je je er bewust van bent dat wat je het web opslingert voor iedereen altijd opvraagbaar kan zijn en je daar in je acties rekening mee houdt, dan zal er zelden serieus wat aan het handje zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Zoals ik op mijn blog ook al zei: wij tweeën - en er zijn meer mensen hoor - zijn gezegend met een baas die vertrouwen in ons heeft en een organisatie die ook uitgaat van de professionaliteit van zijn medewerkers. Als dit niet het geval is, wordt het - hoe verstandig en overwogen je zelf ook bent - een stuk lastiger.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Petra: Bedankt voor het compliment! En wat je zegt klopt precies, maar het is wel nodig dat je leidinggevende er ook zo over denkt. Maar goed, daar heb jij natuurlijk een makkie aan. ;-)

    @Ingmar: Helemaal waar. Wij zijn geluksvogels.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Marina: Bedankt, Marina! Hij is inderdaad wel toepasselijk. Ook leuke andere cartoons trouwens, op die site! :-)

    BeantwoordenVerwijderen

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.