We zoeken naar een richting
En we weten niet waarheen
Wij zijn te weinig samen
We zijn teveel alleen
En we sluiten onze poorten
Om te houden wat we hebben
We sluiten alles buiten
Alles wat ons nog kan redden
Wij zijn bang om te verliezen
Wat al lang verloren is
En we zien niet dat de weg
Naar buiten voor ons open ligt
Uit: Het Midden II, door Stef Bos
Wie mijn blog de laatste tijd een beetje heeft gevolgd, heeft al een aardig beeld van hoe ongeveer mijn visie op Web 2.0 uitgelegd moet worden.
Toen ik op het BHIC zo'n drie jaar geleden startte met het project 'Zuidland' had ik nog niet echt van Web 2.0 gehoord. Voor mij stond (en staat nog steeds) een ander begrip centraal: communities.
Ik ben gefascineerd door het feit, dat mensen zich online groeperen tot hele gemeenschappen en in die groepen en tussen die groepen informatie uitwisselen, vrienden maken, kennis vergaren, ruzies uitvechten, inspiratie opdoen, ideeën lanceren, projecten opzetten, ervaringen delen enzovoort. Ik ben gefascineerd door de manier waarop dergelijke gemeenschappen ontstaan, door de manier waarop ze groeien en zich ontwikkelen en van zich doen spreken. Ik ben gefascineerd door de geweldige successen, die dit soort communities behalen. En dan niet alleen online, maar ook offline.
Niet voor niets begin ik vrijwel iedere presentatie met hetzelfde voorbeeld, rond de groei van een succesvolle online genealogische community. Niet voor niets ook concentreren de meeste van mijn projectjes in het kader van Zuidland zich op het onszelf onderdompelen in communities. We doen wat aan webcare, we begeven ons op Flickr en YouTube, we hebben een teen in het water van Wikipedia en zo volgt er vast nog wel wat. Technisch allemaal niet spannend, sociaal des te meer.
Ik denk, dat dit soort communities ons toekomstig werkgebied zijn. Meer en meer zullen wij ons als archivarissen moeten begeven in de (voornamelijk online) communities waarin onze (potentiële) klanten zich begeven, in plaats van dat zij nog naar onze studiezalen komen. Jaja, of zelfs maar naar onze website.
Web 2.0 is voor mij dan ook vooral de ontwikkeling van het internet van een verzameling van websites naar een gemeenschap van mensen. Het sociale web dus. Het web ook waarin de rollen zijn verschoven en waarin iedereen nu zowel consument als producent kan zijn, ongeacht de rol die je traditioneel misschien altijd hebt gehad. Onze klanten bouwen databases, helpen elkaar met onderzoek en leggen verrassende verbanden tussen archiefstukken, waar dan ook. Wij archivarissen gebruiken hun kennisbanken bij ons inlichtingenwerk, zetten hun verhalen op onze websites en gebruiken hun beschrijvingen bij onze foto's.
Onze deelname in communities zal uiteindelijk leiden tot een verhoging van onze zichtbare maatschappelijke relevantie, als we onze meerwaarde voor de community tenminste kunnen aantonen. Dat wil zeggen: als we
betekenis kunnen toevoegen aan de ervaring, het leven van ieder individuele lid van deze communities. Dat kan door het delen van een foto, die leidt tot een nostaligische herinnering. Dat kan door het openstellen van een forum, waarop familieleden uit de hele wereld elkaar toevallig weer ontmoeten. Dat kan eigenlijk op duizenden manieren.
Maar om die manieren te weten te komen heb je - buiten een gezonde portie fantasie - ook gevoel nodig voor het leven in zo'n online community. Je moet de community leren kennen om te weten te komen wat de leden naar deze groepen trekt, wat ze willen, welke gedragsregels ze met elkaar hebben afgesproken, wat geaccepteerd is en wat niet, wat gewaardeerd wordt en wat minder, wie de kernleden zijn en wie de volgers en dat soort dingen. Maar tenslotte is dat niet meer dan een opstapje om vervolgens te komen tot een dieper niveau van het communityleven, namelijk dat van het individuele lid.
En daar voltrekt zich nu de vergelijking met onze huidige dienstverlening: je kunt beleid maken voor je studiezalen en richtlijnen voor het omgaan met het publiek, maar dienstverlening geschiedt uiteindelijk altijd, direct of indirect, op het niveau van de individuele klant, zijn of haar vraag en zijn of haar beleving. En om die dienstverlening zo optimaal mogelijk te laten zijn, moet jij dus die klant kennen. Jawel, die individuele klant. Ook online.
En daar valt nog een wereld te winnen.
En daar is ook nog lang niet iedereen aan toe.
Nog te vaak hoor ik - ook op het BHIC overigens - dat het echte leven zich buiten je monitor afspeelt. Ze vergeten dan even, dat je bijvoorbeeld ook het telefoongesprek met je dochter tot het echte leven vindt behoren, ook al zit daar het 'medium' telefoon tussen. Nog te vaak hoor ik, dat collega's eigenlijk "geen tijd" hebben voor deze "onzin" en "wel wat beters" te doen hebben.
Mijn reactie is dan deze: afgelopen week kreeg ik bericht van Hyves, dat deze sociale netwerksite, de grootste community van Nederland, inmiddels negen miljoen (!) profielen telt. Nou zit niet achter ieder profiel een actieve mens, maar dan nog zijn er dat heel wat. Met andere woorden: wat heb jij voor beters te doen, dan je af te vragen of ons archief misschien niet eens een filiaal in Hyves zou moeten starten?
Ik zeg niet dát we onszelf in Hyves moeten storten. Ik zeg alleen, dat het onderzoeken van dergelijke mogelijkheden afdoen als "onzin" voor mij gelijkstaat aan het jezelf niet willen verdiepen in de wereld van je klanten, dientengevolge van onprofessioneel gedrag en uiteindelijk van het negeren van een niet te ontwijken werkelijkheid en toekomst.
Af dus, die oogkleppen! En omhoog met die verrekijker!!
Om positief af te sluiten: ik prijs me gelukkig met al m'n collega's, die op dit moment hun verrekijker voor hebben en het beeld proberen scherp te stellen. Want het is waar: ontdekken is niet alleen het vinden, maar ook het zoeken. En ik ben er trots op te kunnen zeggen, dat ik op het BHIC werk. En dat wij zoekende zijn!
Plaatje
