Friesland zoals het was: een internetmagazine

Op 21 augustus verscheen op Frankwatching een blogpost over waarom er over 5 jaar nog tijdschriften zullen zijn. Daarin worden zinnige dingen gezegd over digitale magazines. Niet precies wat Frankwatching bedoelde, maar het internetmagazine Friesland Zoals Het Was van Tresoar vind ik alvast leuk om even door te kijken:

Friesland Zoals Het Was is een maandelijkse uitgave van Tresoar en wordt samengesteld op basis van de gehele collectie van Tresoar. Gepresenteerd wordt nieuws, feiten en gebeurtenissen uit een bepaalde maand, betrekking hebbend op Friesland of de Friese taal en cultuur.

Zo simpel is het, een soort tijdmachine dus. Inmiddels zijn ze al aan aflevering 74 toe, dus ik heb op dit punt duidelijk liggen slapen de afgelopen jaren. Je kunt je abonneren en reageren of duik gewoon in het archief. De vormgeving kan beter en de interactie is laag, maar het idee is leuk. Ik ben benieuwd hoeveel abonnees/lezers ze hebben en bovendien hoeveel tijd het kost om dit magazine samen te stellen. Is dat bekend bij iemand?

Andere voorbeelden van digitale magazines van erfgoedinstellingen? Ik houd me aanbevolen!

Gerelateerd leesvoer
- Koude zaken op een koude dag
- Zijn archieven overbodig geworden?

Koude zaken op een koude dag

Als je het vandaag buiten nog niet koud genoeg vond, dan heeft Tresoar nog wat meer kou in de aanbieding: cold cases welteverstaan:

Onopgeloste zaken, oftewel ‘cold cases’; Tresoar heeft er een mooie collectie van. Geheimschriften die nooit ontcijferd zijn, onopgeloste moorden, verdwenen personen...

Tijd om de onderste steen boven te halen, vindt Tresoar. En daarom is een heus Cold Case team in het leven geroepen. Oude onopgehelderde zaken worden met frisse moed en nieuwe inzichten opgepakt. Of Tresoar dit alleen doet? Absoluut niet! Jij kunt ons helpen. Duik met ons in de mysteriën van het verleden en werk mee aan de oplossing! Bedenk scenario’s, maak profielschetsen, schakel experts in. En: deel de cold cases met zoveel mogelijk anderen.

De eerste zaak is het geheimschrift van familie Van Sminia. Volg deze en andere zaken via Facebook en via Twitter. Of lees voor meer info over dit initiatief het nieuwsbericht. Leuk, dit soort puzzels! Goed concept van Tresoar.

Gerelateerd leesvoer
- Blind door Flickr
- Serendip: wie is de beste internetspeurder in 2009?

Vele Friese Handen kloppen een volkstelling in

Een paar maanden geleden attendeerde Tresoar me via Twitter op hun speciale actie naar aanleiding van het passeren van de 1000 volgers mijlpaal: alle volgers mochten digitaliseringswensen indienen. Daarna ben ik de actie uit het oog verloren.

Maar via Richard kwam ik terecht op het forum van Tresoar waar een actief draadje loopt over het vervolg van die actie. De wens die uiteindelijk door loting boven kwam drijven was het digitaliseren van de Volkstelling 1744. Dat is door vrienden van de archieven van Friesland gedaan en het resultaat staat in vier delen online. Al veel beter dan microfiches op een studiezaal, maar het kan nóg veel beter. De volgende vraag is wie er mee wil helpen met het inkloppen van een database:

(...) met daarin de namen en overige gegevens van de personen die in de volkstelling genoemd worden. Daar is in het verleden al eens een begin mee gemaakt en de eerste 5 gemeenten zijn al ingevoerd. Voor de overige 36 gemeenten willen wij graag een beroep doen op vrijwilligers.

Voelt u ervoor om één van de onderstaande gemeenten voor uw rekening te nemen? (...) U ontvangt dan van ons een Excel-bestand waarin de gegevens ingevoerd kunnen worden, met een invoerinstructie. Invoeren kunt u gewoon thuis doen aan de hand van de foto's van de Volkstelling zoals ze in de Digicollectie getoond worden.

Dit bericht op het forum is goed opgepikt en verder verspreid. En aan het verzoek daarin is bovendien goed gehoor gegeven. Op dit moment wordt er namelijk al flink toegankelijk gemaakt en onderling en met Tresoar overlegd over hoe dan precies.

Gaandeweg is inmiddels ook het plan opgevat om na dit project maar gewoon aan een volgende bron te beginnen, waarbij nu al tips worden uitgewisseld over het zo goed mogelijk fotograferen van de benodigde archiefstukken. Dan hoeft Tresoar dat ook alvast niet te doen voor ze...

Kortom

Mooi hoe ook hier door enthousiaste mensen op een eenvoudige manier langs digitale weg een hoop werk wordt verzet. En hoe ook hier het forum als huis van een community een belangrijke rol speelt. Inspirerend voorbeeld van Het Nieuwe Vrijwilligerswerk!

Het is allemaal niet zo moeilijk, als je het maar eenvoudig houdt.

Aanbevolen leesvoer

- Waar ik blij van word

- Peer-to-Peer werkt: de kracht van forums

Foto: scan van de volkstelling in Rinsumagesst, via Richard

Geboren in Friesland in 1811

Dit jaar bestaat de Burgerlijke Stand precies 200 jaar en ook Tresoar doet wat duiten in het feestzakje. Op de website Fryslân 1811 staan die duiten overzichtelijk bij elkaar, waaronder het project Geboren in 1811. Bob Coret schreef daar al uitgebreid over en inderdaad, het project toont (behalve de naam alleen) sterke gelijkenis met het project Geboren in 1809 van de collega's in Tilburg. Alleen werden er in 1811 maarliefst 4151 Friezen geboren tegenover slechts 338 Tilburgers in 1809.

Belangrijke overeenkomst is dat beide projecten mikken op het verkrijgen van biografieën van alle borelingen. De manier waarop Regionaal Archief Tilburg en Tresoar dat doel proberen te bereiken is echter totaal verschillend.

Verschil
Bob is op zijn blog vooral enthousiast over het feit dat de Friezen iedereen de mogelijkheid geven om mee te werken aan de biografieën. De werkelijkheid is minder spannend: het gaat slechts om een reactiemogelijkheid bij enkele basisgegevens die uit de geboorteaktes zijn gehaald. Echt samenwerken zoals in een wiki is er dus niet bij. De huidige reacties (waarvan er trouwens al meer dan 500 zijn) beperken zich veelal tot losse feitjes, het betere kopieer- en plakwerk, pogingen tot leesbaar verhaal of zijn een enkele keer simpelweg leeg.

Ze komen in ieder geval (nog) niet in de buurt van de verhalen die Tresoar zelf al heeft toegevoegd (en die dus als voorbeeld mogen dienen voor wat ze uiteindelijk zitten te willen), zoals die over de voorouder van Foekje Dillema of die van Pieter Jelles Troelstra (in het Fries zelfs). Maar wat niet is, dat kan nog komen: voor een verhaal heb je allereerst natuurlijk goede bouwstenen nodig.

Het grootste verschil tussen beide manieren van werken is dat in Tilburg met een vaste club vrijwilligers werd gewerkt, die door middel van cursussen, uitstapjes en zo meer werd samengesmeed tot een echte community (zie het artikel in het Archievenblad daarover), terwijl in Friesland allereerst wordt gegokt op de crowds, om pas later tijdens een speciale Friezendag zoveel mogelijk van de deelnemers bij elkaar te krijgen. Omdat wordt uitgegaan van personen geboren in 1811 zullen daar vooral genealogen op af komen. Die hebben immers in hun stamboom al een mogelijke aansluiting gevonden met een of meerdere van de borelingen.

Overeenkomst
Een belangrijke overeenkomst dan: waar beide projecten géén gebruik van hebben gemaakt, is van de typische wikifunctionaliteit om met verschillende mensen aan dezelfde tekst te kunnen sleutelen. In Tilburg kreeg iedere deelnemer een bepaalde boreling toegewezen, in Friesland kun je slechts reacties achterlaten. Dat laatste is inmiddels ook in Tilburg het geval, sinds alle persoonsgegevens zijn overgeheveld naar de nieuwe Tilburg Wiki. Maar welke archiefdienst durft een keer die stap verder te maken?

Wat Friesland betreft: ik ben nieuwsgierig naar de verdere reacties. Hopelijk komen er gaandeweg leuke verhalen los bij al die borelingen!