Waarom taggers taggen en of hun tags altijd bruikbaar zijn

Vandaag las ik het artikel Understanding Why Users Tag: A Survey of Tagging Motivation Literature and Results from an Empirical Study waarin de auteurs op soms wiskundige wijze onderzoeken hoe de motivatie van taggers achter het taggen is te meten, in hoeverre die motivatie verschilt tussen en binnen verschillende tagging systemen en tot slot hoe de motivatie achter het taggen invloed heeft op de bruikbaarheid van de tags. Om tot antwoorden te komen is niet alleen literatuur bestudeerd, maar zijn ook de tags van zo'n 4.000 gebruikers over 7 verschillende tagging platformen geanalyseerd. Denk aan Delicious, Flickr en zo meer.

Categorizers en describers
In het artikel wordt een onderscheid gemaakt tussen categorizers en describers.

Categorizers zijn taggers die een persoonlijke navigatiehulp willen bouwen en onderhouden bij items in een collectie of verzameling. Hun set van gebruikte en te gebruiken tags is beperkt van aantal en de inhoud is bepaald stabiel. Iedere tag die wordt toegekend wordt gezien als een investering in de totale structuur van de tags. Het veranderen of doorbreken van deze structuur wordt gezien als kostbaar. Tags worden toegekend aan items wanneer die bepaalde kenmerken gemeenschappelijk hebben. Omdat de tags van categorizers het mentale model van de individuele tagger benaderen, zijn hun tags vooral geschikt om navigatie- en bladerfuncties te ondersteunen.

Describers zijn taggers die een toepasselijke en relevante beschrijving willen geven van items in een collectie. Hun set van tags is vrij open, ongelimiteerd van aantal en de inhoud is redelijk dynamisch. Toegekende tags worden niet gezien als een investering in structuur en het veranderen daarvan wordt dan ook niet gezien als kostbaar. Het doel van taggen is het toekennen van tags die zo goed mogelijk de inhoud van items beschrijven. Omdat daarom de tags van describers de inhoud van items benaderen, zijn hun tags vooral geschikt om zoek- en vindfunctionaliteit te ondersteunen.

In de praktijk worden taggers vaak gemotiveerd door een combinatie van beide.

Op basis van hun analyses concluderen de auteurs dat de motivatie van taggers niet alle tussen verschillende platformen verschilt, maar ook binnen platformen zelf enorm verschilt. Ook concluderen zij dat de motivatie achter het taggen van invloed is op de uiteindelijke folksonomies. Door het nader analyseren van tags in Delicious tonen ze aan dat de overeenstemming over tags onder categorizers beduidend lager is dan de overeenstemming onder describers. Wat zoveel wil zeggen als dat verschillende describers veel vaker aan dezelfde items dezelfde tags toekennen dan verschillende categorizers doen, ondanks hun nogal vrije manier van taggen. Enerzijds misschien paradoxaal, maar anderzijds ook logisch.

Bruikbaarheid van tags en gebruik van tagging functies
Hoe dan ook heeft dit wel enkele belangrijke consequenties, waar het artikel op wijst. Bijvoorbeeld omdat categorizers minder beschrijvende tags toekennen, en omdat er onder hen minder overeenstemming is over de beschrijvende tags die ze toekennen, zijn hun tags minder bruikbaar voor functies als zoeken en het doen van aanbevelingen. In tegendeel eigenlijk.

Om dus de (potentiële) bruikbaarheid van toegekende of toe te kennen tags te kunnen bepalen is inzicht nodig in de achterliggende motivatie van de taggers die deze tags hebben toegekend of toe gaan kennen.

Omdat de manier van taggen enorm verschilt tussen en binnen platformen, moet je daar bij het bouwen van een social tagging platform of functionaliteit rekening mee houden. Als voorbeeld het tijdens het taggen doen van aanbevelingen voor toe te kennen tags: waar categorizers gediend zijn met aanbevelingen vanuit hun eigen structuur, zijn describers juist gediend met aanbevelingen van tags die de inhoud van items het best beschrijven, dus vooral ook tags van andere describers. Het tonen van een tag cloud op basis van je eigen tags stimuleert indirect de groei van het aantal categorizers, met gevolgen voor de bruikbaarheid van de tags voor beschrijvende doeleinden. Het aanbieden van meer geavanceerde zoekinterfaces zou de groei van het aantal describers kunnen stimuleren.

Tot slot
Interessant artikel, zeker als je van wiskundige formules houdt... wat in mijn geval niet zo is. Daarom vind ik het voor mezelf voor nu van voldoende belang om te weten dat de motivatie waarmee iemand tagt van invloed is op de bruikbaarheid van de resulterende tags. En dat je afhankelijk van de motivatie achter het taggen het toekennen van tags kunt (bij)sturen. Goed om daar wat bewuster bij stil te staan en mee om te gaan.

Er zit soms meer achter tags dan je denkt...

Aanbevolen leesvoer
- Het beste komt van buiten
- Wat motiveert de archivaris?

Foto: stukje over private labeling van kruiden en zo

Tags met ballen

Een paar dagen geleden twitterde Ingmar over de presentatie No Bull, No Spin: comparing tags with other types of photo metadata van Cathy Marshall. Interessant! Tijdens haar vakanties doet Marshall onderzoek naar annotaties in boeken en bij foto's en uiteindelijk leidt dat wel eens tot een spannende uitspraak:

Tags don’t have the folksonomic power people say they do.

Tot die conclusie - die overigens haar bestaande vooroordeel bevestigt - komt ze nadat ze de (meest)voorkomende woorden in de titels, tags en beschrijvingen bij foto's op Flickr van het vloermozaïek in de Galleria Vittorio Emanuele met elkaar heeft vergeleken. Bij de tags zijn de meestvoorkomende woorden slechts gerelateerd aan de locatie (in dit geval dus Milaan, Italië), terwijl je via de titels en beschrijvingen niet alleen meer te weten komt over de locatie, maar ook over het onderwerp van de foto of de legende die achter het vloermozaïek schuilgaat. De titels van de foto's zijn, alhoewel kort, eigenlijk nog het rijkst aan informatie, dat wil zeggen ze bestrijken de meeste aspecten van de foto: locatie, onderwerp en legende.

Foto's zoeken op Flickr doe je volgens Marshall dus beter op basis van titels en beschrijvingen dan op basis van tags. Trouwens, als je anno nu dezelfde zoekactie op Flickr herhaalt als die Marshall aan haar onderzoek deed starten, dan krijg je een heel ander resultaat. Ook een creatieve gedachte - die niet heel gek is, zeker niet gezien haar onderzoeksresultaten - is dat Marshall veronderstelt dat geotagging waarschijnlijk tagging gaat vervangen.

Nou goed, mooi onderzoek, noeste arbeid, maar ik ben nog niet overtuigd. Niet in de laatste plaats omdat het om een select groepje foto's gaat van steeds hetzelfde soort plaatje. En bij dit soort toeristische plekjes is het nogal wiedus dat locatieverwijzingen de belangrijkste tags vormen. Da's bij mijn vakantiekiekjes ook het geval. Enkele voordelen van tags worden daarnaast vergeten. Toegegeven, Marshall bekijkt vooral het proces van zoeken en vinden, maar het mooie van tags vind ik bijvoorbeeld dat natuurlijk taalgebruik daarin een grotere kans krijgt dan in titels en beschrijvingen. En dat in principe ook anderen dan jijzelf tags kunnen toevoegen, terwijl titels en beschrijvingen nog altijd het domein zijn van de eigenaar van het plaatje.

En dat laatste brengt me indirect bij de voortdurende discussie: ben je beter af met de toegang van de curator of met de toegang van de crowd? Marshall lijkt onbewust voor het eerste te kiezen, terwijl ik erbij blijf dat beide vormen van toegang voor- en nadelen hebben en prima naast elkaar kunnen bestaan.

Ik ben dus eigenlijk wel benieuwd naar het eventuele vervolg, waarin Marshall hetzelfde onderzoek wil gaan herhalen voor andere soorten afbeeldingen. Ze gaf laatst trouwens nog een andere presentatie die leuk is om doorheen te klikken: If I only had 10 minutes to talk about personal archives

Foto: Roger Wo

Vlechtjesfan

Dat het BHIC op Flickr is gaan zitten om een nieuw publiek te bereiken, da's bekend. En dat slim (laten) taggen een handige manier is om je collectie voor dat nieuwe publiek te (laten) ontsluiten, da's ook bekend.

Maar soms kom je toch van die verrassende dingen tegen...

Nou ben ik door de jaren heen wel wat gewend geraakt, maar je kunt je voorstellen dat mijn collega's wel even vreemd opkeken toen ze zagen dat een foto van juffrouw Braams van de Wilhelminalaan 19 in Vught, genomen op 30 oktober 1946, door iemand tot favoriet werd gebombardeerd.

De dame in kwestie was al eerder opgevallen door haar uiterlijk, maar blijkbaar raakte de tag vlecht nog aan de interesse van iemand anders. Ene Chotlo houdt blijkbaar enorm van vlechtjes...

Nou ja, nog lang niet zo gek als verzamelaars van paddestoelen of vrouwelijke spierbundels!

Plaatje

De verkeerde woordjes

Tijdens het symposium Nationaal Archief joins Flickr The Commons ontmoette ik Mettina Veenstra, die deel uitmaakte van het panel van deskundigen. Zij werkte vanuit het Telematica Instituut mee aan een interessant onderzoek naar de effectiviteit van tags waar het gaat om ontsluiten, zoeken en vinden van video's.

Het onderzoek concentreerde zich op de educatieve filmpjeswebsite Teleblik, een website met actuele en historische bronnen uit de archieven van de publieke omroepen en het Polygoon Journaal, online beschikbaar voor het onderwijs.

Download het rapport hier

De samenvatting:

In this article we report on a study that explores the contribution of social tags, professional metadata and automatically generated metadata to the retrieval process. In the tagging phase of the study, 194 participants tagged a total of 115 educational videos. In the search phase, 140 participants searched the video collection for answers to eight questions.

The results show that, in the current context, social tags yield an effective retrieval process, whereas automatically-generated metadata do not. In this study we have found some evidence for the claim that social tagging is effective, because in the retrieval process the same terminology is used as in the process of assigning metadata.

Het is vooral die laatste zin hè? Voor een simpele ziel als mijzelf vertaald staat er dus: "Klanten zoeken op hele andere woordjes dan jullie toekennen, sufferds!"

In de conclusies komt het rapport hier in een duidelijke zin op terug:

The results show that social tags result in an equally effective if not more effective search process than professionally-generated or automatically-generated metadata.

I rest my case. Taggen moet! En gelukkig gaan we daar op het BHIC ook echt mee aan de slag.

Want wij hebben er letterlijk niet de goede woorden voor...

Plaatje

Tagging in Vista / Tagging in Vista

For English translation, please see the blue text below

Pas nu ik regelmatiger met Windows Vista werk, komen ook allerlei nieuwigheden bovendrijven. Zo viel het me vandaag ineens op dat ik in Vista tags aan m'n bestandjes kan toevoegen. Zo kan ik allerlei dingen handig terugvinden, dacht ik.. maar na een paar minuten liep ik al tegen wat beperkingen op.

Het taggen werkt namelijk alleen bij documenten van Microsoft Office en jpeg-afbeeldingen, voor zover ik nu overzie. Gewone txt-bestanden kun je bijvoorbeeld niet taggen.. en die gebruik ik nou eenmaal erg graag en vaak.. :-(

Op Lifehacker vond ik vervolgens een artikel waarin een en ander duidelijk wordt uitgelegd, ook rond de inderdaad sterk verbeterde zoekmogelijkheden in Vista.

Jammer dus dat die tagfunctionaliteit maar half is uitgewerkt, maar uit de reacties op Lifehacker haal je wel weer allerlei tips en truuks om de mankementen van Windows te omzeilen! :-)

Plaatje

ENGLISH TRANSLATION

Only now, since I'm getting to use Windows Vista more regularly, all sorts of new things appear at the surface. For example it has been only today when I found out about the option to tag my files in Vista. That way I could find all my things again, so I thought.. but after a couple of minutes already I stumbled upon some limitations.

The tagging only works with documents from Microsoft Office, and jpeg images, as far as I can tell right now. Plain txt files, for example, can't be tagged.. and that is the ones that I use most eagerly and often.. :-(

On Lifehacker I found an article, which explains some of this in a very clear way, as well as explaining something about the new search functionality in Vista, that indeed has been improved a lot.

Too bad that the tag function is only halfway done, but from the comments on Lifehacker you can catch some tips and tricks to work around Windows limitations! :-)

Image

Leuke plaatjes voor de mensen / Nice pictures for the people

For English translation, please see the blue text below

Gisteren hamerde ik er bij die studentes nog op om onze (ahum) collecties vooral open te gooien voor het publiek, om er beschrijvingen en tags aan toe te laten voegen, om ze aan andere dingen te laten koppelen, om ze op een eigen site of blog te laten gebruiken, om ze.. Nou ja, alles eigenlijk.

Goed gevolgd..
En vandaag lees ik in dit bericht op de blog van Jessamyn West dat de Boston Public Library, die sinds kort ook in Flickr is gesprongen, naar aanleiding van reacties op een eerder bericht van Jessamyn, mensen nu ook laat taggen en doen bij hun collectie.

Mooi om te zien hoe ze bij die Bostonse bieb blogs en reacties volgen.. en er ook iets mee doen!

..naar goed voorbeeld
En dat ze gelijk hebben, dat weten ze bij de Library of Congress al een tijdje, want zij zaten al in Flickr. Kijk eventjes hoe mooi het volk hun fotocollectie toegankelijk maakt.

Ik zeg: niet meer over praten, maar gewoon doen dus! :-)

Plaatje

ENGLISH TRANSLATION

Yesterday I still hammered into those students that we need to open up our (ahem) collections for the public, for letting them add descriptions and tags, for letting them link them to other things, for letting them use them on their own site or blog, for letting them.. Oh well, about anything actually.

Well followed..
And today in this post on the blog of Jessamyn West I read that the Boston Public Library, which is recently to be found on Flickr, after following comments on an earlier post of Jessamyn, now also lets people tag and do stuff with their collection.

Good to see that at the Boston library they read blogs and comments.. and actually act upon them!

..a good example
And in that they're right, and already known at the Library of Congress for a little while, because they already were in Flickr. Please check for a moment how wonderful the crowds have made their photo collection accessible.

I say: stop talking about it, and just start doing so! :-)

Image

Heb jij al getagt vandaag?

Een gastpost dit keer, geschreven - of eigenlijk ingetypt - door Marilou, de nieuwste aanwinst van het studiezaalteam van het BHIC.

Marilou kwam als niet-archivaris zomaar op een archiefdienst terecht, werd vervolgens direct in mijn zee rond Zuidland gegooid, ging naar een studiedagje over tagging en werd toen ook nog eens gevraagd - ze is immers journaliste geweest hè - om daar een stukkie over te schrijven..

Het resultaat staat hieronder. Ik vond het sterk, zij te lang.. maar de conclusie staat als een huis. Waarvoor dank! :-)

Heb jij al getagt vandaag?
Ja, taggen (spreek uit tekken) is een werkwoord. En voor je het weet, heb je het stiekem zelf wel eens gedaan, zonder dat je weet wat het is. Taggen kun je vertalen met labelen (is dat trouwens wel Nederlands?).

Doordat je bijvoorbeeld je foto op je Hyvespagina hebt gezet, met daaronder je naam, tag je die foto. Omdat steeds meer mensen hun artikelen, foto's en ander materiaal op internet zetten, wordt er ook steeds meer spul getagt. Alleen houdt iedereen er zijn eigen systeem op na om zaken te omschrijven. En dat maakt het zoeken niet altijd eenvoudig.

Tijd voor een voorbeeld. Stel dat je een foto van je jonge hond op het net zet. Die kun je omschrijven als hond, maar ook als puppy of Max (als-ie zo zou heten).

Met andere woorden: het omschrijven van allerlei materiaal gebeurt niet langer op de manier zoals bibliothecarissen (of erger nog: archivarissen) zouden willen zien.

Dat maakt degene die achter de computer zit niets uit. Die heeft maling aan de 'officiele' manier van wegschrijven en zoekt en surft gewoon mee op woorden als hondje of zelfs knuffelig of lief (want ook zo kun je kleine honden nu eenmaal betitelen).

Deze relatief nieuwe ontwikkeling heeft nogal wat gevolgen voor mensen die voor hun beroep al jaren via een officiële manier of bepaalde structuur materiaal omschrijven (zoals archivarissen en bibliothecarissen nu eenmaal doen). Speciaal voor deze 'beroepsgekken' hield de Haagse Hogeschool onlangs een middag met sprekers en workshops over taggen. Verschillende mogelijkheden en bedreigingen werden daarbij onder de loep genomen.

Conclusie: iedereen doet het, dus er valt niet aan te ontkomen. Zoek daarom maar een manier waarop deze manier van taggen naast jouw bestaande structuur functioneert. Op die manier werkt het alleen maar versterkend.

Inmiddels benieuwd of je zelf goed kunt taggen? Via Google kun je het zelfs als spelletje doen. Veel succes ermee!

De Openbare Bibliotheek Amsterdam liep alvast wat vooruit op Marilou's conclusie, en maakte tagging beschikbaar in haar catalogus. Ik ben benieuwd of het gaat werken, want het simpelweg beschikbaar maken van iets, is nu eenmaal nog geen garantie voor succes.

Plaatje

Wanneer werken tags... en wanneer niet?

Dit keer geen berichtje over Second Life, maar een berichtje over tags. Ik kreeg - wel doorgestuurd door een SL bieb'er trouwens - een artikel te lezen met als titel When tags work and when they don't: Amazon and LibraryThing. Een leuk en leesbaar artikel!

In dit artikel zet de auteur de resultaten uiteen van een vergelijkend statistisch onderzoek naar het gebruik van tags op twee websites: Amazon en LibraryThing. De eerste is een boekenwinkel, de tweede een persoonlijke catalogus, die ook gekoppeld kan worden aan die van anderen.

Conclusies
Nou, direct maar de belangrijkste conclusie dan:

Tagging works well when people tag "their" stuff, but it fails when they're asked to do it to "someone else's" stuff.

Je krijgt mensen niet aan het taggen, als je ze daar niks voor terug geeft:

We all make our beds, but nobody volunteers to fluff pillows at the local Sheraton.

Nummertjes...
Amazon heeft wel zestig miljoen geregistreerde gebruikers en staat in de top van drukst bezochte websites. Waarom, met duizenden keren zoveel verkeer als LibraryThing, heeft die laatste dan tien keer zoveel toegewezen tags?

Doet dit er wel toe? jazeker, wordt gezegd. Als aan een boek (of iets anders) maar een paar tags zijn toegewezen, dan kunnen die meer ruis veroorzaken, dan gemak. Bijvoorbeeld omdat ze slechts de toevallige toewijzing van tags van één lezer weerspiegelen.

Maar als er honderden tags zijn toegevoegd, waarvan er enkele in aantallen ver boven de anderen uitstijgen, dan zijn deze hoogstwaarschijnlijk ook daadwerkelijk relevant voor dat boek.

De hoeveelheid bepaalt dus op den duur de waarde, de relevantie van de tags.

Komt het ooit nog goed?
De auteur geeft tips voor tagging op commerciële sites... maar of het echt veel helpt? Geen idee. Het blijft immers commercieel, het hoogste doel blijft verkopen.

Amazon is a store. Organizing its data is as fun as straightening items at the supermarket. It's not your stuff and it's not your job.

Trouwens, ook de reacties op dit artikel zijn de moeite waard!

Iedereen kan ontsluiten!

Inventarisatie... Het toegankelijk maken van archiefmateriaal. Erg belangrijk, maar aan mij niet zo besteed, heb ik gemerkt. Ik heb het voldoende gedaan, ik weet er voldoende van. Maar daar laat ik het bij. En dat is voor de onderzoeker maar beter ook... ;-)

Maar ik zeg al, het is belangrijk. Informatie moet immers toegankelijk zijn. Informatie in archieven, onderzoeksresultaten in archiefdiensten, alles eigenlijk. En daar komt steeds meer van hè?!

Hoe gaan we dat doen als we straks virtuele historische werkplaatsen en digitale studiezalen hebben? Dat gaan we vast niet allemaal zelf ontsluiten, toch? En ook een full text zoekoptie is niet altijd handig hoor.

Zoekmachines en startpagina's...
Hoe wordt sowieso het internet toegankelijk gemaakt? Ik ben geen kenner, maar kom wat vroeger betreft steeds uit op twee manieren: via zoekmachines en via startpagina's.

Van de eerste gebruikte ik gedurende m'n studiejaren in de jaren '90 vooral AltaVista. (De link en het plaatje zijn meer voor de nostalgie hoor... Ik ben er al jaren niet meer geweest.) Nu vooral (natuurlijk?) Google.


Startpagina's heb ik eigenlijk nooit zoveel gebruikt. Misschien ben ik niet zo van de voorgekauwde structuren. Eigenlijk heten die dingen ook niet eens startpagina's, geloof ik, maar portals. Maar dat bewijst dan weer het succes van Startpagina.nl, met nog steeds zo'n 4.000.000 bezoekjes per dag.

(Tussendoor: van een collega kreeg ik een tijdje terug wel de tip Eigenstart.nl eens te bekijken. Dan kun je je eigen startpagina maken, wat ik vooral op het werk inzet. Makkelijk bijvoorbeeld, om voor de dienstverlening handige links bij elkaar te houden.)

...en tags!
Genoeg geschiedenis nu. Tijd voor tags! Tags zijn een soort trefwoorden. Je kunt er categorieën mee maken, maar er zit geen hiërarchie in. Deze blog gebruikt ook tags, alleen worden ze hier labels genoemd. Geen idee waarom ze dat hebben gedaan, maar goed.

Tags zijn een belangrijk onderdeel van het hele web 2.0-gebeuren. Dat gaat namelijk ook over ons. Zelf iets maken, samen iets maken, delen enzovoort. Met tags ken je eigen waarde toe aan eigen inhoud en die van anderen. En als je dat in een tag cloud - gewoon een wolkje met tags - laat zien, dan ziet het er nog modern uit ook.


Het meest bekende voorbeeld is op dit moment wel del.icio.us. Via deze site kun je tags toekennen aan andere sites. Zo krijg je een eigen website met links naar sites die je goed vindt. De tags zorgen voor een soort van rubricering. Je kunt zoveel tags als je wilt aan een site hangen.

Het leuke is dat ook anderen dus tags gebruiken. En vaak zul je ook dezelfde gebruiken. Nee, er zijn geen standaardlijstjes... Je mag woorden pakken die je zelf gemakkelijk vindt hoor.

Door tags van iedereen aan elkaar te koppelen, zie je ook welke sites anderen hebben gevonden. Die zijn misschien voor jezelf ook weer interessant. Zo ontstaat een netwerkje van sites over hetzelfde onderwerp.

Tags zijn dus een typische manier van toegankelijk maken, volgens het motto voor ons en door ons.

Kunnen wij dat wel aan?
En ik denk dat wij tags ook kunnen inzetten in onze eigen digitale plannen. Het past ook mooi binnen de ontwikkeling dat alle archieven op hun site persoonlijke mapjes willen laten aanmaken door klanten. Zo werkt het BHIC aan Mijn BHIC voor de website. En hopelijk komt er ooit nog eens een landelijk Mijn archief of zo. Duurt nog even, maar komt hopelijk wel.

En tags kunnen daarvan een prima onderdeel uitmaken. Laat iedereen maar tags toekennen aan onze pagina's. En laat iedereen maar tags toekennen aan hun eigen verhalen en foto's. En die van anderen. En laat ze vooral ook elkaars tags gebruiken, als ze dat willen. Vinden door klikken.

Dat scheelt ons weer een boel werk... en zo weet je zeker dat klanten de toegang krijgen die ze nodig denken te hebben. Iedereen blij met tags! Of labels dan, ook goed. Dan geven we het inventariseren toch een heel klein ietsiepietsie uit handen hè. Maar ik overleef dat wel... ;-)